معرفی یک معادله تجربی برای تخمین دید افقی با استفاده از غلظت ذرات معلق کمتر از 10میکرو متر در غرب و جنوب غرب ایران

نظر به اهمیت رخداد گرد و غبار طی سال های اخیر در کشور در حوزه های مختلف عملیاتی، در این مقاله کوشش شده است به کمک داده های PM10 موجود در ایستگاه های سنجش آ لودگی هوا سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین داده های دید افقی ایستگاه های سازمان هواشناسی کشور در غرب و جنوب غرب کشور طی سال های 2015 و 2016 ، یک رابطه ی تجربی برای ایستگاه اهواز به عنوان ایستگاه مرجع تخمین زده شود و این رابطه با استفاده از داده های ایستگاه های سنندج، کرمانشاه و ایلام، به عنوان ایستگاه های شاهد، ازیابی گردد. بعلاوه از داده های موجود شیدسنج خورشیدی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان بمنظور واسنجی استفاده شده است. مهمترین نتایج این بررسی نشان می دهد که رابطه ی معنا داری بین غلظت PM10 و میزان دید افقی در ایستگاه هواشناسی اهواز وجود دارد و ضریب همبستگی این دو شاخص 0/6 برآورد شده است. محاسبه دید افقی به کمک این رابطه برای ایستگاه های ایلام، سنندج و کرمانشاه آزمون شده است. نتایج بدست آمده از مقایسه دید افقی محاسبه شده و دید افقی مشاهده شده نشان دهنده همبستگی 0/75 در این سه ایستگاه می باشد که هم خوانی مناسبی را نشان می دهند. از طرفی مهم ترین الگوی شکل گیری گرد و غبار فرامحلی در فصل گرم سال ناشی از تاثیر زبانه های سامانه کم فشار حرارتی عربستان و پاکستان بر نواحی غرب و جنوب غرب کشور است. بعلاوه در شمال آفریقا و شرق اروپا سامانه پرفشار حاکم است که گرادیان فشاری در منطقه را در پی دارد. از نظر فراوانی در مناطق غرب و جنوب غرب کشور الگوی یاد شده با مقادیر ترکیبی عمق نوری هواویزها در طول موج 550 نانومتر سنجنده مادیس بر روی ماهواره ترا و با آستانه AOT ≤0/5 برای سطوح با پوشش گیاهی و اراضی بیابانی در فصل گرم سال مطابقت دارد.

کلیدواژه ها:

غلظت PM10 ، دید افقی ، گرد وغبار ، عمق نوری هواویز ها و ماهواره مادیس