بررسی پدیده خشکسالی و برخیشاخصهای آن در رودخانه های استان خوزستان

کشور ما در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است و خشکی جزء فطرت و صفت ذاتی آن است . تغییرات شدید مقدار بارش ، شدت و پراکنش زیاد بارندگی و نوسانات دما از خصوصیات دائمی این مناطق است . خشکسالی نیز به عنوان یک عارضه موقت هر چند سال یکبار در این مناطق حادث می شود و در نتیجه آن مشکلات خاص این مناطق را حادتر می نماید .اثرات تغییرات اقلیم بر روی چرخه هیدرولوژیکی به صورت تغییرات در ذخیره آب ؛ آبخوانها؛ دریاچه ها و تغییر و جا به جایی در مقدار و توزیع زمانی رواناب رودخانه ها می باشد. وقوع خشکسالی دارای آثار آشکار و پنهانی است که چنانچه به آنها توجه نشود بحران های بسیار گسترده ای را میتواند سبب شود . آثار خسارات خشکسالی در سالهای اخیر بر منابع آب ، کشاورزی، تولیدات دامی ، مراتع ، مهاجرت ، طغیان آفات و بیماریهای گیاهی ، بهداشت و درمان بسیار زیاد بوده است . از جمله مهمترین مراحل ارزیابی وضعیت خشکسالی در هر منطقه تعیین شاخصهایی به منظور تحلیل میزان شدت و تداوم خشکسالی در آن منطقه است . در این نوشتار شاخص بارش استاندارد با در نظر گرفتن مزایائی که در تحلیل منطقه ای و ایجاد ارتباط زمانی بین رخدادهای خشکسالی در نواحی مختلف یک پهنه دارد انتخاب شده است. هدف از این تحقیق بررسی پدیده خشکسالی بر اساس شاخصهای پالمر؛ و درصد نرمال می باشد که بر اساس تعاریف خشکسالی یا روشهای محاسبه ای که از پارامترهای ؛SPI هواشناسی استفاده شده بدست آمده اند که جهت انجام این تحقیق ابتدا اقدام به جمع آوری کلیه داده ها و اطلاعات مورد نیاز از ایستگاههای بارانسنجی در رودخانه های استان خوزستان ؛ تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات هواشناسی و منابع آب که دارای اطلاعات 30 ساله می باشند ؛ تعیین گرادیان بارندگی و ترسیم خطوط همباران استان ؛ تعاریف شاخصهای شدت خشکسالی ؛ تعاریف دقیق خشکی و خشکسالی و بررسی برخی از شاخصهای خشکسالی با دوره برگشتهای مختلف با استفاده از نرم افزار HYFA در سطح خوزستان خوزستان ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

خشکی ، خشکسالی ، شاخص شدت خشکسالی ، دوره های خشکسالی