بررسی توان تولید مواد محرک رشد گیاه و متابولیت ثانویه توسط سیانوباکتری ها

مقدمه: با توجه به ارزش بیوتکنولوژیک سیانوباکتریها در کشاورزی، نیاز به بررسیهای همه جانبه این موجودات در کشور احساس میشود. هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی سویه های شناسایی شده از لحاظ تولید مواد محرک رشد گیاه، تولید متابولیت ثانویه و ارزیابی اثر سویه ها بر رشد و عملکرد برنج در شرایط گلدانی بود.مواد و روش: با نگاه به نقش بسیار مهم سیانوباکتریها در تثبیت و فراهم آوردن نیتروژن مولکولی و سایر خصوصیات محرک رشد گیاه در این پژوهش مقدار فعالیت نیتروژنازی، حل کنندگی فسفات، تولید اکسین و تولید سیدروفور سویه ها ارزیابی گردید سپس سویه های برتر در کشت گلدانی به گیاه برنج تلقیح شدند.نتایج: بیشترین فعالیت نیتروژنازی را سویه های Cylindrospermum sp. GGuCy-25 و Anabaena sp. GGuCy-42 نشان دادند. انحلال فسفات در سویه (641 ʽg mL-1) Anabaena sp. GGuCy-17 برتری قابل ملاحظه ای داشت. تولید اکسین در میان سویه های جداسازی شده، در تیمار بدون ال-تریپتوفان سویه های Chrococcous sp. GGuCy-34 و Anabaena sp. GGuCy-42 به ترتیب 14/98 و 10/83 میکروگرم IAA بر میکروگرم کلروفیلa تولید کردند. بیشترین میزان تولید سیدروفور در روش -CASآگار مربوط به سویه های Chroococcus sp. GGuCy-34 و Anabaena sp. GGuCy-49 بود. بیشترین عملکرد دانه (افزایش 28/3 درصد) با تلقیح سویه Cylindrospermum sp. GGuCy-25 و بیشترین عملکرد کاه (افزایش 8/9 درصد) با سویه Anabaena sp. GGuCy-42 در گیاه برنج حاصل گردید.نتیجه گیری: سیانوباکتری ها کودهای زیستی ایده ال برای بهبود حاصل خیزی خاک و پایداری بلندمدت تولید تحت شرایط اکوسیستم شالیزار هستند. کاربرد عملی آنها به عنوان منبع کود زیستی نیتروژن برای برنج به خوبی مشخص شده است. و همچنین سیانوباکتریها نشان دادند که دارای توان انحلال فسفات معدنی و آلی هستند که اهمیت اقتصادی زیادی در تغذیه گیاه برنج دارد. بطور کلی، نتایج نشان میدهد که سیانوباکتریهای بومی جداسازی شده سبب افزایش عملکرد و بهبود رشد برنج (رقم طارم هاشمی) و به عنوان کود زیستی سبب کاهش مصرف کود اوره به مقدار 70- 50 کیلوگرم در هکتار شده اند.

کلیدواژه ها:

برنج ، تثبیت نیتروژن اتمسفری ، سویه های بومی سیانوباکتری و کود زیستی