بررسی وضعیت بازسازی ذخایر ماهی آزاد (Salmo trutta caspius Kessler; 1870) در سواحل ایرانی دریای خزر

ماهی آزاد دریای خزر با نام علمی Salmo trutta caspius Kessler,1877 از جمله ماهیان مهاجر رودکوچ (آنادرموس)دریای خزر می باشد که از ارزش اقتصادی و مقبولیت ویژه برخوردار است (کازانچف، 1371 ). بطوریکه هر کیلو گوشتاین ماهی به طور متوسط 80000 تومان به فروش می رسد. این گونه اگرچه رشد کندتری نسبت به قزل آلای رنگین کماندارد لیکن به لحاظ بازارپسندی، شکل ظاهری و همچنین طعم گوشت نسبت به قزل آلای رنگین کمان ارجح بوده و باوجودگرانی قیمت، در بازار مشتریان خاص خود را دارا می باشد. هدف از انجام این تحقیق مطالعه روند رهاسازی بچهماهیان آزاد و تاثیر آن بر حفظ یا افزایش ذخایر این ماهی می باشد.بسیاری از رودخانه های مهم مهاجرتی و تولید مثلی این ماهی، ارزش اکولوژیکی خودشان را برای مهاجرت از دست دادهو سهم تکثیر طبیعی در احیای ذخایر این ماهی ناچیز می باشد به طوری که از اوایل دهه 60 ، سازمان شیلات ایران با هدفبازسازی ذخایر این ماهی توسط مرکز بازسازی ذخایر آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت سالانه بالغ بر 300 هزار قطعه بچهماهی تولید و به داخل رودخانه های محل مهاجرت این ماهی رهاسازی می نماید. صید این ماهی در سال 29-1328 به میزان 16/5 تن بوده و پس از آن صید روند کاهشی داشته به طوری که در سال های 82-1381 حداکثر به 9 تن رسیده و در سال های اخیر نیز به طور متوسط 3-2 تن بوده است. میانگین دمای آب رودخانه چشمه کیله در مهر و آبان 1389 19/9 و 13/2 درجه سانتی گراد بوده و براساس بررسی های بعمل آمده میزان تولید بچه ماهی در سال 90-1389 توسط مرکز کلاردشت حدود 340 هزار قطعه بوده که میانگین وزن مولدین ماده تکثیر شده 1515 گرم، تعداد تخم در یک گرمحدود 12 عدد، هماوری کاری هر مولد حدود 2400 عدد ، درصد لقاح 99 %، درصد ظهور لارو 95 %، درصد بازماندگیتا جذب کیسه زرده 99 %، درصد بازماندگی از شروع تغذیه تا 400 میلی گرم حدود 97 % بوده است. لازم به ذکر است براساس جدول فراوانی تجاری نسل ها، ضریب بازگشت شیلاتی این ماهی به میزان 0/4 درصد می باشد که این موضوعتلاش بی وقفه مراکز اجرایی (سازمان شیلات ایران) و تحقیقاتی را بیش از گذشته نمایان می سازد که توانسته اند ذخایراین ماهی را در حد نسبتا ثابتی حفظ نمایند.

کلیدواژه ها:

ماهی آزاد دریای خزر ، رهاسازی ، بازسازی ذخایر ، دریای خزر ، ایران