بازتاب فرهنگ عامه در غزلیات سعدی شیرازی

ادیبان از باورهای مردم، به عنوان یکی از درون مایه های آثار خویش بهره برده اند تا به اثر خود رنگ ملی ببخشند و فرهنگ و سنت های جامعه را در پیچ و خم حوادث از گزند فراموشی حفظ و از گذشتگان به آیندگان منتقل کنند. افصح المتکلمین، سعدی شیرازی (691606 ه.ق) فرمانروای ملک سخن و آموزگار ادب است که از دریچه های مختلف می توان به آثار او نگریست، از جمله فرهنگ عامه را در آثار وی بررسی کرد. سعدی توجه خاصی به فرهنگ مردم دارد و می توان از لابه لای آثارش بسیاری از ضرب المثل ها و اصطلاحات عامیانه، آداب و رسوم مردم ایران را یافت. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای سعی شده است فولکلور و ابعاد مختلف ادبیات عامیانه در غزلیات سعدی نشان داده شود. نتایج بیانگر آن است که سعدی، آشنایی عمیقی با فرهنگ عامه دارد و از آداب و رسوم مردم، ضرب المثل ها، باورها و پندارهای عامیانه بهره برده است و صدف این غزلیات در و گنجینه ای از ادبیات عامیانه را در دل خود محفوظ داشته است. بسیاری از ابیات و عبارات او حکم ضرب المثل یافته است. در این نوشتار پس از ارایه توضیحی از فرهنگ عامه، پیشینه‎ی این مقوله بازبینی و انواع فرهنگ عامه در غزلیات سعدی بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

فرهنگ عامه ، غزلیات سعدی ، باورها ، آداب و رسوم