عوامل تعیین کننده محتوای پرسشنامه سرشماری و مقایسه محتوای پرسشنامه سالهای 1375 و 1385 ایران با چند نمونه از کشورهای جهان

به طور کلی محتوای پرسشنامه یک سرشماری به دو عامل بستگی دارد: 1- نیازهای اطلاعاتی جامعه 2- منابع و تجهیزات موجود برای انجام سرشماری. نیازهای ملی و منطقه ای در درجه اول اهمیت هستند و برخی از موضوعات برای مقایسات بین المللی ضروری است. به عنوان یک اصل، لیست سرفصل ها و موضوعات مندرج در سرشماری های قبلی نقطه آغاز برای تدوین محتوای سرشماری بعدی است به طور کلی ایده آل این است که سوالات سرشماری ها به همدیگر مرتبط باشند و اساساً یک فرم اطلاعاتی برای چند سری زمانی تهیه شود که توسط آن بتوان نیازها، میزان پیشرفت و تغییرات شاخص های جمعیتی و اجتماعی را از لحاظ زمانی و روندی مقایسه نمود. مسلماً برخی تغییرات در محتوای پرسشنامه با توجه به نیازهای مرتبط با توسعه (برلسون) و نیازهای نوظهور اجتماعی ضروری است. اگر به محتوای پرسشنامه های سرشماری های پنج دهه گذشته کشور نظری بیفکنیم خواهیم دید که محتوای آنها به مرور زمان اصلاح ، بازبینی و از کیفیت بهتری برخوردار شده، با این حال با توجه به نیازهای منطقه ای، ملی و بین المللی، این پرسشنامه که به نوعی بزرگترین پیمایش اجتماعی است و نیاز به اصلاح و بازبینی دارد یکی از راههای پی بردن به نقاط ضعف و قوت محتوای پرسشنامه سرشماری، مقایسه ان با محتوای پرسشنامه سرشماری های اخیر سایر کشورهای دنیاست. دراین مقاله علاوه بر عوامل تعیین کننده محتوای پرسشنامه سرشماری به مقایسه موضوعی محتوای پرسشنامه سرشماری کشور با سایر کشورها پرداخته و موضوعاتی که پرداختن به آنها در پرسشنامه ضروری است معرفی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

اقدام موضوعی ، نیازهای اطلاعاتی سرشماری ، ویژگیهای جمعیتی