کاربرد توابع مفصل ارشمیدسی و حدی در تحلیل چند متغیره جریان های کمینه حوضه آبریز دز

تحلیل فراوانی جریان های کمینه به منظور برنامه ریزی جهت تامین نیازهای مختلف، مدیریت کمی و کیفی جریان رودخانه و بررسی خصوصیات و تاثیر خشک سالی ها بر اکوسیستم آبی منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار است. با وجود ماهیت پیچیده کم آبی ها اکثرا از روش های تک متغیره به منظور تحلیل فراوانی جریان های کمینه استفاده شده است. در این مطالعه جریان های کمینه حوضه آبریز دز در دوره آماری 1391-1335 با استفاده از توابع مفصل در محل اتصال سرشاخه ها مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا سری های هفت روزه جریان کمینه در ایستگاه های مورد مطالعه استخراج و سپس همگنی آنها با استفاده از آزمون من- کندال بررسی شد. نتایج نشان داد که سریهای جریان کمینه هفت روزه حوضه آبریز دز همگن بود . در مرحله بعد، 11 تابع توزیع مختلف به داده های جریان کمینه برازش داده شد و در نهایت توزیع لجستیک به عنوان توزیع حاشیه ای مناسب ایستگاه های مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از انتخاب توزیع حاشیه ای، از توابع مفصل خانواده های ارشمیدسی و حدی برای تحلیل فراوانی توام جریان کمینه هفت روزه استفاده شد. نتایج نشان داد که مفصل گامبل- هوگارد برای جفت داده های ایستگاه های سپید دشت سزار و سپید دشت زاز بیشترین تطابق را با تابع مفصل تجربی داشته است. برای بررسی دوره بازگشت وقایع در حالت توام، از دوره بازگشت توام در دو حالت ((یا)) و ((و)) و دوره بازگشت توام شرطی استفاده شد. براساس نتایج به دست امده از تحلیل توام جریان کمینه دو سرشاخه متصل به هم مشخص شد که دو رودخانه سپید دشت سزار و سپید دشت زاز به طور متوسط هر 200 سال یکبار به صورت همزمان میتواند در معرض خشکسالی شدید قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

توزیع حاشیه ای ، دوره بازگشت توام ، دوره بازگشت شرطی ، مفصل تجربی ، همگنی