رسوبات تیلیت شاهدی از یخچال های عصر پلییستوسن در ایران مرکزی (مطالعه موردی: منطقه کذاب- یزد)

یکی از مهمترین شواهد ژیومورفولوژیکی تحولات اقلیمی دوران چهارم در پهنه ایران و در نقاط مرتفع کوهستانی، آثار یخچالهای کوهستانی است (یمانی، 1386). اندک مطالعات صورت گرفته درباره یخچالهای کواترنری مربوط به یک سده اخیر است و مطالعات چندانی در رابطه با این موضوع در ایران صورت نگرفته است (Rab، 1981، 52). گسترش قلمرو یخ ها در دوره های یخچالی کواترنر در نواحی قطبی کره زمین و همچنین در ارتفاعات عرض های جغرافیایی پایین تر یک سری شواهد ژیومورفیک مختلف و متفاوتی را در اقصی نقاط جهان و از جمله در ایران بر جای گذاشته است. هر چند موقعیت کنونی سرزمین ایران و تسلط شرایط خشک و نیمه خشک وجود حاکمیت یخچال ها را در این سرزمین با شک و تردید همراه ساخته است، اما وجود شواهد و آثار ژیومورفولوژیکی یخچال ها در مناطق مختلف ایران، حاکی از عملکرد یخچالها در این مناطق است. مطالعات تقریبا گسترده ای درزمینه تغییر سیستم های اقلیمی و اثر آن بر مورفولوژی ناهمواری ها در سطح جهان به ویژه اروپای غربی و امریکای شمالی در یک قرن اخیرو بویژه در دو دهه اخیر انجامگرفته است از جمله (21:2012Pandey and Venkataraman) در مطالعاتی که در کوه های هیمالیا انجام دادند به این نتیجه رسیدند که یخچالها در یک اقلیم مساعد پیشروی و در یک آب وهوای گرم عقب نشینی می کنند (49:2013Brenda et all) در مطالعاتی که بر روی یخچال های طبیعی کوردیلرا داروین در آمریکای جنوبی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که پسروی یخچالهای طبیعی در جنوب آمریکای جنوبی به صورت سریع انجام گرفته و این عقب نشینی همزمان با پسروی یخ ها در جنوب آمریکا و نیوزیلند بوده که دلایل آن می تواند نوسان های سطح دریای شیلی و افزایش دی اکسید کربن اتمسفر باشد. در ایران نیز مطالعات خوبی در سالهای اخیر بر روی آثار لندفرمی بر جای مانده از یخچال های پلیستوسن انجام گرفته است.