جبران تنش رطوبتی توسط گیاه در شرایط تنش آبی به کمک تکنیک خشک کردن موضعی ریشه (PRD)

مقابله با خشکسالی بدون بررسی پدیده جذب آب توسط ریشه گیاه امکان‌پذیر نمی‌باشد. در سالهای اخیر در کنار تکنیک‌های کم آبیاری برای مصرف بهینه آب توسط گیاه روش خشک‌کردن موضعی بخشهایی از ریشه (PRD) نیز بکار می‌رود. در این تحقیق به بررسی نقش بخشهای مختلف ریشه در جبران تنش رطوبتی خاک از طریق افزایش جذب آب در بخشهای مرطوب خاک پرداخته شده است. گیاه یونجه در لایسیمترهایی از جنس PVC که از خاک لوم رسی پر شده بود، کشت شد. پوششی از شن ریز به جهت جلوگیری از تبخیر بر روی همه لایسیمترها اضافه شد. چهار لایسیمتر آزمایشی با قطر و ارتفاع به ترتیب 25 و 100سانتیمتر انتخاب گردید. خاک لایسیمترها با استقرار لایه‌های شن به چهار لایه مجزا تقسیم شد. آبیاری لایه‌ها در لایسیمترها به طریق زیرسطحی انجام گردید. تنش رطوبتی با کاهش تعداد لایه‌های تحت آبیاری در هر لایسیمتر صورت پذیرفت‌. جداسازی لایه‌ها و ممانعت از تبادل رطوبت بین لایه‌های خاک در لایسیمترها، امکان مقایسه مقادیر جذب آب در لایسیمترها را بوجود آورد. معادله جذب آب در شرایط تنش آبی، با توسعه یک فاکتور برای جبران تنش اصلاح شد. معادله جبران تنش ارائه شده در این تحقیق در بسیاری از حالات مقادیر جذب را مناسب‌تر از معادلات موجود پیش‌بینی می‌نماید. مقدار فاکتور جبران تنش به ضریب فعالیت‌ گیاهی جبران بستگی داشت که مقدار حداکثر این ضریب به روش معکوس از روی داده‌های جذب آب در لایسیمترهای مختلف تعیین شد. با شدت یافتن تنش (افزایش تعداد لایه‌های تحت تنش آبی) مقدار ضریب گیاهی افزایش یافت. بعبارت دیگر گیاه با افزایش مقدار جذب آب از بخشهای مرطوب تحتانی تنش آبی واقع شده در بخشهای فوقانی را کنترل نموده است.

کلیدواژه ها:

آبیاری زیر سطحی ، تنش رطوبتی ، جبران تنش ، جذب آب توسط ریشه