بررسی نقش و جایگاه زنان در توسعه پایدار

توسعه پایدار به عنوان یکی از بسترهای تعالی و رشد انسان، آنگاه می توا ند موفقیت آمیز باشد که با یاری و مشارکت همه گروه هایاجتماعی و برای همه آنان صورت پذیرد. در میان گروههای اجتماعی زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و بدلیل ارتباطمستقیم آنان با گروه های سنی جوانان، نوجوانان وکودکان و نیز تاثیر بر نیم دیگر از جمعیت، یعنی مردان از مهمترین و موثرترینگروههای اجتماعی به شمار می آیند، و این واقعیتی است که در جوامع در حال توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است . به همینجهت علیرغم برنامه ریزی ها و حمایت های انجام یافته هنوز زنان در بعضی کشورها نتوانسته اند به جایگاه و نقش مناسب خود دراداره امور کشور و در تصمیم گیری ها دست یابند. جامعه ای که می خواهد به سوی توسعه حرکت کند اگر صرفا به عوامل مادی توجهداشته باشد و تعالی انسان ها و کاهش نابرابری ها را در نظر نگیرد به موفقیت دست نخواهد یافت. اگر در جامعه ای ضریب با سوادی،تندرستی، شاخص های تغذیه و تامین مسکن، ایجاد اشتغال و درآمد ، بالا رود اما توزیع آن بین زن و مرد متعادل نباشد آن جامعهتوسعه نیافته است . این امر نشان می دهد که زنان مانند مردان نقش به سزایی در فرآیند توسعه یک کشور دارند. توجه به نقش زناندر فرآیند توسعه از اوایل دهه هفتاد میلادی ناشی از دو واقعیت مهم الف) عدم تحقق کلی نظریات توسعه در بهبود کشورهای جهانسوم و ب) موقعیت نامطلوب اجتماعی، اقتصادی زنان در این کشورها بود . نتیجه آن که با وجود طرح رهیافت های مختلف برابری زنانو مردان به نظریه رفاهی مساوات و فقرزدایی، نظریه کار آیی و نظریه توانمندسازی زنان توجه جدی شد. رسیدن به معیار توانمندسازیزنان در چارچوب تحلیل جنسیتی نیاز به یک حرکت همه جانبه دارد که شامل اصلاحات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ساختار حقوقیو تغییر تدریجی باورها و ارزش ها و همچنین برنامه ریزی از پایین به بالا دارد . بهمین جهت امروزه دنیا با این واقعیت مواجه شده کهزنان دیگر نمی توانند به عنوان عوامل نامریی در فرآیند توسعه به حساب آیند. نقش آفرینی و توانمندیهای زنان در میزان موفقیتدولت های در حال توسعه در زمینه کنترل رشد جمعیت، بیکاری و پراکندگی درآمد فردی و حفظ محیط زیست ، سیاستگذاران کلاندولتی را برآن می دارد تا زنان را از حصار نامریی بودن درآورد. در این نوشتار تلاش برآن بوده تا با توجه به ابعاد مختلف نقش زنان درجامعه به بررسی جایگاه آنان در فرایند توسعه پایدار پرداخته شود. اگرچه به شکل بسیار ابتدایی و ناقص، ولی سعی شده تا به اهمیتنقش زنان در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی توجه بیشتری شود و در نهایت در قالب یک نمودار نقش زنانرا در مسیر توسعه پایدار نشان دهد.

کلیدواژه ها:

زنان ، اشتغال ، محیط زیست ، توسعه پایدار