رابطه پویا بین درجه باز بودن تجارت و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه

تجارت خارجی بعنوان شاخصی از درجه باز بودن اقتصاد و میزان ارتباط کشور با اقتصاد جهانی همواره مورد توجه اقتصاددانان، برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف جهان بوده است. تجارت خارجی و ارتباط آن با رشد اقتصادی، یکی از موضوعات بسیار بحث برانگیز به ویژه در انتخاب استراتژی های توسعه در کشورهای در حال توسعه است و هنوز بین اقتصاددانان برای این موضوع، که چگونه سیاست های تجاری و نرخ رشد اقتصادی میتوانند ارتباط داشته باشند، توافق وجود ندارد. از این رو تجزیه و تحلیل اثر درجه باز بودن تجارت بر رشد اقتصادی حایز اهمیت بوده که در این مطالعه به آن پرداخته می شود. جهت بررسی از روش اقتصادسنجی پنل دیتا در بازه زمانی 2014 -2004 در 40 کشور از کشورهای در حال توسعه استفاده می شود. بررسی در نظریه های جدید و الگوهای رشد درونزا، نشان داده شده که درجه باز بودن تجارت، نرخ رشد اقتصاد را از طریق دسترسی به بازارهای خارجی، تکنولوژی و منابع،تحت تاثیر قرار میدهد و همچنین در این مطالعه بعد از تجزیه و تحلیل ادبیات و مبانی نظری تجارت و رشد، از بررسی روند تجارت جهانی و تولید جهانی مشخص شد که حجم مبادلات تجاری نسبت به تولید جهانی رشد بیشتری یافته که موید آن است که تولید جهانی بیشتر بر اساس انگیزه های تجاری شکل گرفته و رویکرد برونگرا در برنامه رشد و توسعه اقتصادهای جهانی اهمیت بیشتری یافته است. اما در حالت کلی می توان با استفاده از الگوهای رشد درونزا برای اقتصاد باز نشان داد که آزادسازی تجاری از طریق ایجاد تنوع و بهبود کیفیت نهاده های واسطه ای، ارتقای دانش و تکنولوژی، بهبود اثرات یادگیری ضمن کار و توسعه بازار میتواند بر رشد اقتصادی تاثیرگذار باشد و همچنین مشخص شد که سهم ایران در صادرات و واردات نسبت به جهان اندک است و در ترکیب واردات، اتکای بیش از حد به واردات کالاهای واسطه ا ی و سرمایه ای برای یک دوره بلندمدت وجود داشته است. همچنین تمرکز صادرات کشور و سهم بالای نفت در صادرات کالایی مبین عدم تنوع کافی و توسعه نیافتگی ساختار تولید ملی، شکنندگی و آسیب پذیری تجارت در اقتصاد کشور است.در نهایت با استفاده از روش خود توضیحی با وقفه های توزیعی ARDL نتایج حاصل از برآورد الگو نشان میدهد که در قالب شاخص درجه باز بودن تجارت، بر رشد تولید ناخالص داخلی ایران تاثیر مثبت دارد

کلیدواژه ها:

رشد اقتصادی ، درجه باز بودن تجارت ، کشورهای در حال توسعه