اخلاق زیستن: ضرورت یا انتخاب

موضوع اخلاق زیستن همواره هم به لحاظ نظری مساله ذهن بشر بوده است وهم به لحاظ عملی دغدغه مهم او محسوب می شده است. در زمینه اخلاقی زیستن دو سوال عمده مطرح می شود: یکی اینکه آیا اساسا زیستن بر اساس قواعد اخلاقی ضرورتی دارد یا نه و دیگری اینکه اگر این ضرورت وجود دارد، به چه دلیل بسیاری از مردم به قواعد اخلاقی ملتزم و متعهد نیستند، یا به تعبیر دیگر موانع اخلاقی زیستن چیست پاسخ پرسش اول این است که تقریبا میتوان گفت که همه اندیشمندان حوزه علوم انسانی بر ضرورت اخلاقی زیستن اتفاق نظر دارند؛ اما برای اثبات این ضرورت به راه های مختلفی رفته اند. معتقدان به ادیان وحیانی مانند اسلام و ادیان فلسفی مانند آیین بودا و کنفوسیوس، استدلال های متافیزیکی و الاهیاتی ارایه کردهاند. اما منکران حقایق الاهیاتی و متافیزیکی برای اثبات ضرورت اخلاقی زیستن استدلال های علمی اعم از جامعه شناختی و روان شناختی ارایه کرده اند. نتیجه هر دو دسته از استدلال ها این است که اخلاقی زیستن برای زندگی بشر یک ضرورت است؛ زیرا بشر برای نجات، رستگاری، رفع نیاز و یا بقاء خود چارهای جز اخلاقی زیستن ندارد. پاسخ پرسش دوم این است که اخلاقی زیستن شرایط و زمینه های مناسب خود را می طلبد که فراهم نکردن آنها مانع اخلاقی زیستن می شود. این موانع جنبه های متعددی را شامل می شود که در این پژوهش به چهار جنبه از آن، یعنی جنبه های فیزیولوژیکی، معرفتی، روانی و اجتماعی پرداخته شده است.