استفاده بهینه از منابع آب با پرورش آبزیان در شرایط بحران آب

سال انتشار: 1387
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,668

فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICWC01_055

تاریخ نمایه سازی: 27 آذر 1387

چکیده مقاله:

در راستای افزایش تولیدات آبزیان برای تامین قسمتی از پروتئین حیوانی جامعه وهمچنین استفاده بهینه از منابع آب وخاک (در شرایط بحران آب)، بکارگیری سیستم های نوین پرورش آبزیان امری ضروری است. پرورش ماهی در قفس یکی از روش های نوین پرورش ماهی در محیط های محصور (قفس، پن، کانال) میباشدکه امروزه بطور وسیع در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد و در مقایسه با روش های دیگر مانند پرورش در استخر و تانک هزینه کمتری دارد . پن در سطح های مختلف از یک تا 1000 هکتار ساخته می شود ولی قفس ها دارای سطحی بین یک تا 1000 متر مربع می باشند لذا با توجه به سطح کوچک ، قفس ها برای پرورش متراکم مناسبتر هستند در حالی که پن برای پرورش گسترده و نیمه متراکم مناسب است .در راستای افزایش تولیدات آبزیان برای تأمین قسمتی از پروتئین حیوانی جامعه و همچنین استفاده بهینه از منابع آب ، بکارگیری سیستم های نوین پرورش آبزیان امری ضروری است . با توجه به آمارهای موجود در کشور ما بیش از 500 هزار هکتار منابع آبی وجود دارد که با اعمال مدیریت صحیح امکان بکارگیری سیستم های نوین پرورش مانند پرورش در محیط های محصور (قفس ، پن) در بسیاری از منابع خصوصاً شبکه های آبیاری فراهم می باشد . امّا باید توجه داشت نیل به این هدف مستلزم بررسی دقیق روند تغییرات کیفی منبع آبی می باشد که در این تحقیق بطور آزمایشی در یکی از کانالهای آبرسان شبکه آبیاری دز که دارای شرایط مطلوب(از لحاظ : دائمی بودن جریان ، دبی و عمق جریان ، مواد معلق و ….) می باشد اقدام به احداث قفس و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان نموده و در طی دوره پرورش ماهیان به منظور بررسی میزان پساب و مواد دفعی قفس ها و در نهایت اثرات آلوده کنندگی آنها اقدام به نمونه برداری از آب پیرامون قفس ها در یک پریود زمانی مشخص(هر دو هفته یکبار در سه ایستگاه و در سه عمق ) نمودیم که پس از تجزیه و تحلیل نمونه ها و آنالیزهای آماری نتایج به شرح زیر حاصل شده اند:1- جهت جلوگیری از تداخل وظیفه آبرسانی کانال (هدف اصلی) با پرورش ماهی (هدف ثانویه ) می بایست از ابتدای آذر ماه تا اواسط اسفند ماه از کار پرورش ماهی در کانال مذکور چشم پوشی کرد . 2- با توجه به اینکه پرورش ماهی در سرعت خاصی (حداکثر 55 سانتی متر در ثانیه است ) امکان پذیر و مقرون بصرفه می باشد لذا این عمل در کانال های درجه 1و2 امکانپذیر نبوده و فقط در کانال های درجه 3 (در شبکه آبیاری دز) می توان اقدام به پرورش نمود. 3- با توجه به جریان داشتن آب کانال ، مقدار اکسیژن محلول در آب در ماههای مختلف یا درحد اشباع و یا بالاتر از حد اشباع است که از این لحاظ فعلاً مشکلی وجود ندارد . ولی باید توجه داشت در صورت اضافه شدن سطوح پرورش می بایست این عامل دقیقتر مورد بررسی قرار گیرد. 4- از نظر خطر بروز مسمومیت آمونیاکی و یا بار معلق با توجه به نتایج بدست آمده هیچگونه خطری متوجه ماهیان نخواهد شد. 5- باتوجه به سرعت موجود آب در کانال حداقل وزن قابل رها سازی برای ماهی 5 گرم در نظر گرفته شده است از اینرو اوزان 10و20 و 30 و 40 گرم نیز برای رها سازی در نظر گرفته شد و نتایج آنالیز داده ها نشان داد که در تراکم مشابه ، وضعیت ماهیان بزرگتر از لحاظ استرس های محیطی و شرایط رشد به مراتب بهتر بوده بطوریکه مقدار افزایش رشد ماهیانه برای ماهیان 40 گرمی در کلیه ماههای دوره رشد بیشتر از سایر اوزان می باشد . 6- با توجه به نمونه گیری های بعمل آمده و آزمایشهای کیفی انجام شده روی آب (در بدترین حالت خروجی آب از درون قفس و مقایسه نتایج با استانداردهای موجود مشخص گردید که کلیه پارامترها درحد استاندارد بوده و مشکل خاصی را برای مصرف دربخش آبیاری و کشاورزی ایجاد نخواهد نمود.

کلیدواژه ها:

استفاده بهینه از منابع آب ، پرورش آبزیان ، بحران آب ، کیفیت آب ، خسارت زیست محیطی

نویسندگان

علی شهیدی

استادیار دانشگاه بیرجند،

بهرام سهام

کارشناس ارشد آبیاری، سازمان آب و برق خوزستان