بررسی اثرات زیست محیطی بهره برداری از منابع آب در دوران خشکسالی

آب به عنوان یکی از بزرگرین چالش های قرن حاضر محسوب می شود خشکسالی در دوره ای که در آن بارش نزولات جوی نسبت به میانگین دراز مدت آن کمتراست. خشکسالی دارای مجموع اثراتی نظیر طبیعی و هیدروژیولوژیکی و مرفولوژیکی و اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی و زیست محیطی می باشد. با توجه به اهمیت و نقش موثر آب در اقتصاد روستاها ابعاد کشاورزی و دامی و نگاه خاص روستاییان به مقوله آب و فرهنگ بهره برداری از آن سبب شده است که بحران خشکسالی تاثیرات ویژه ای را به دنبال داشته و راهکارهای خاص مقابله با آن را طلب نماید.به استناد تجربیات گذشته در طی دوران خشکسالی سالهای پیشین که در آن راهکارهای خاص اجرایی منطبق با مدیریت چنین بحرانیرا در برداشته می توان با اتخاذ یک برنامه ریزی مدون و طراحی شده در زمان آرامش الگوی مناسب در راستای مقابله با بحران خشکسالی ارایه نمود و درنتیجه در زمان خشکسالی از بروز بحران مدیریت اجتناب نمود. بروز خشکسالیهای اخیر، محدودیتهای منابع آب و چالشهای تامین آب با کیفیت مناسب، به یکی از دغدغه های عمده جامعه و مسیولین تبدیل شده است .ادامه خشکسالی ها و کمبود منابع آب در بسیاری از مناطق کشور وضعیتی را به وجود آورده که برای توصیف آن از واژه هایی همانندبحران آبی و یا پسابحران آبی استفاده میشود . در مقاله حاضر ضمن مرور اجمالی بر وضعیت منابع آب کشور در شرایط موجود، به تشریح رخدادهای خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی پرداخته میشود تا شناخت واقع بینانه از آنچه که میتواند در بحث مدیریت منابع آب مشکل آفرین شود، به دست آید . لزوم برنامه ریزی برای مدیریت منابع آب به عنوان یک مسیله چند بعدی مطرح شده و رویکرد سیستمی به عنوان روشی مناسب برای تعریف مسیله در قالب یک سیستم مورد بحث قرار میگیرد . رویکرد سیستمی با بیان مشکلهای مدیریتی منابع آب، می تواند برای رسیدن به راه حل عملی مفید باشد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، بحران آبی ، پسابحران آبی ، رویکرد سیستمی