مطالعه هیستوپاتولوژی برخی بافتهای ماهی آزاد Salmo trutta caspius حوزه جنوبی دریای خزر ناشی از عوامل آلاینده زیست محیطی

این تحقیق به منظور بررسی اثرات هیستوپاتولوژیک ناشی از عوامل آلاینده زیست محیطی دریای خزر از جمله سموم آفت کش، فلزات سنگین و آلاینده های نفتی بر اندامهای مهم ماهی آزاد Salmo trutta caspius حوزه جنوبی دریای خزر انجام پذیرفته است . بدین منظور تعداد 20 عدد ماهی آزاد از سواحل استان مازندران با استفاده از تور پرتابی ( سالیک ) صید و از اندامهای کبد، کلیه، آبشش، گناد و عضله آنها نمونه برداری و در فرمالین %10 تثبیت گردید . سپس با استفاده از روش استاندارد بافت شناسی مقاطع 5 µm تهیه و با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند . اکثر علائم پاتولوژیک از جمله تورم، هیپرتروفی و هیپرپلازی، چسبیدن رشته های ثانویه به یکدیگر، پرخونی، خونریزی و نکروز در آبشش ماهیان آزاد دیده شد . همچنین پرخونی، خونریزی، دژنرسانس و نکروز لوله های ادراری ، گلومرولها و بافت بینابینی از مهمترین علائم میکروسکوپیک کلیه ماهیان آزاد آزمایش شده بود . در کبد این ماهیان عوارضی از قبیل : پرخونی و خونریزی عروق، اتساع و پرخونی سینوزوئیدهای کبدی، هیپرتر وفی، دژنراسیون و واکوئوله شدن هپاتوسیتها، نکروز بافت کبدی و نیز در مواردی آلودگی انگلی مشاهده گردید . درگناد وعضلات بررسی شده ضایعات بافتی مشاهده نشد . نتایج این تحقیق نشان دهنده وضعیت بافتی نامطلوب اندامهای مهمی چون آبشش، کلیه و کبد ماهیهای آزاد حوزه جنوبی دریای خزر می باشد که ممکن است ناشی از اثرات دراز مدت آلاینده های زیست محیطی از جمله سموم آفت کش، فلزات سنگین و هیدروکربورهای نفتی و یا عوامل بیولوژیک باشد . هر چند به طور قطع نمی توان گفت که آسیب های بافتی مشاهده شده باعث مرگ این ماهیها می شود ولی قطعاً در رشد و زندگی طبیعی آنها که در معرض دائمی مواد مسموم کننده هستند تاثیر دارد . ضمن اینکه از نقطه نظر بهداشت عمومی چنانچه مواد آلاینده زیست محیطی باعث بروز چنین آسیبهای بافتی شده باشند و میزان این آلاینده ها در بدن ماهیها از حد مجاز و استاندارد بیشتر باشد، مصرف چنین ماهیانی می تواند برای انسان خطرآفرین و بیماری زا شود .