نقش وهابیت در جمهوری آذربایجان از آغاز تا کنون ( 1988 - 2014 م)

امروزه وهابیت از مهمترین جریان های افراطی فعال در بیشتر کشورهای جهان اسلام است و کشور جمهوری آذربایجان، با اکثریت شیعی از این امر مستثنا نبوده است . فعالیت های تبلیغی وهابیت دراین کشور از سال 1988 م. شروع شده است و طی سال های بعد رشد چشمگیری یافته است. این پژوهش در پی پاسخ به چگونگی نفوذ و گسترش وهابیت و بررسی پیامدها ی رشد وهابیت است. به نظر می رسد وهابیت از راه حمایت های مادی و معنوی، آموزشی و ترویج ایدیولوژی موسسات خیریه ی کشورهای عربی وارد این کشور شده است و حوادث ناشی از جنگ قره باغ و چچن زمینه رشد آن را هموار کرده است. با توجه به اینکه جریان وهابیت در این کشور برخلاف سایر مناطق و کشورهای مختلف از جمله آسیای صغیر و جنوب شرق آسیا و خاورمیانه و همچنین جمهوری چچن مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. لذا این پژوهش در صدد معرفی فعالیت های مختلف وهابیان و بررسی کارنامه عملی آنها در کشور همسایه ایران می باشد که اشتراکات تاریخی ومذهبی و فرهنگی بین این دو کشور همواره برقرار است و رشد وهابیت در جمهوری آذربایجان می تواند خطری برای امنیت کشورمان تلقی شود . علل و عواملی مختلفی مانند، فقر و بی توجهی دولت به تدریس دین، انتخابات الگوی سکولار و نداشتن مذهب رسمی دولت و سیاست های غلط دولتمردان، زمینه های داخللی رشد وهابیت را فراهم کرد. کشورهای عربی از وضیعت به دست آمده سود جستند و در پی جنگ قره باغ و چچن فعالیت تبلیغی خود را نخست بین پیروان اهل سنت باکو وشهرهای شمالی به شدت دنبال کردند و پایگاه های مختلف مذهبی و آموزشی ایجاد کردند. آنها قادر به تحمل اکثریت شیعه و پیروان سایر مذاهب وفرق نشدند ودر جهت رسیدن به اهداف خود دست به اقدامات قانونی وغیر قانونی زدند.دولت نیز پس از اطمینان و آگاهی از خطر آنها سیاست های خود را نسبت به آنها تغییر داد و محدودیت هایی را برای آنها در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

جمهوری آذربایجان ، وهابیت ، قره باغ ، قامت سلیمان اوا