بررسی منازل السایرین شاه داعی شیرازی

با توجه به منازل و مقامات چند گانه ای که شاه داعی برای سیر و سلوک سالک ناسک معتقد است، نکات قابل توجه در متن منازل وجود دارد که به مهم ترین آنها اشاره می شود. نکته اول اینکه در آثار کمتر شخصیتی به مقامات و منازل آنگونه که شاه داعی تقسیم بندی می کند نگاه شده و می توان چند بودن منازل از سه منزل تا چهل منزل، از تازه های سیر و سلوک او دانست. به دیگر سخن منازل شاه داعی هم یادآور اسفار صدرایی و هم منطق الطیر عطار و منازل هفتگانه او و نیز منازل السایرین خواجه عبداالله انصاری که مشتمل بر 100 منزل است. نکته دوم راجع به منازل و مقامات هم در نثر و هم در نظم وی نمایان می باشد. به گونه ای که اگر عطار منزل عرفانی را به صورت نظم و خواجه عبداالله به صورت نثر تشریح کرده است. اما شاه داعی جامع این دو صورت می باشد. نکته سوم مربوط به خلاصه ی منازل در منزل اول و آخر است. یعنی با توجه به آثار و آراء شاه داعی، تحلیل کامل وی در رابطه با منزل و مقامات به منزل اول که طلب و توبه باشد و منزل نهایی که فقر و فناست، خلاصه می شود. توجه او به این دو منزل نسبت به دیگر منازل بیشتر و کامل تر است. به همین دلیل در تحلیل منازل السایرین شاه داعی بیشتر به بحث طلب و فنا پرداخته شده و نگاه وی به دیگر منازل به طور اجمالی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، به شیوه توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه ها:

شاه داعی شیرازی ، طلب ، توبه ، رضا ، حیرت ، فقر ، فنا