اهداف تعلیم و تربیت در قاعده لطف

در این مقاله به بررسی اهداف تعلیم و تربیت در قاعده لطف پرداخته شده است. در اصطلاح علم کلام، لطف از جمله افعال الهى است. طبق این قاعده، هر آنچه بنده را به اطاعت خداوند نزدیک سازد و او را از معصیت دور گرداند، انجام آن )لطف خداوند( بر خداوند حکیم و فیاض لازم و ضرورى است. این تحقیق سعی دارد با مطالعه و تحلیل منابع و آثار دست اول و موجود به شناخت اهداف تعلیم و تربیت در قاعده لطف بپردازد. پژوهش حاضر از نوع نظری و کیفی میباشد که به شیوهی اسنادی تحلیلی به – بررسی اهداف تعلیم و تربیت در قاعده لطف میپردازد. با توجه به مبانى انسان شناختى اسلامى از قبیل فطرت الهى، میتوان اهداف تعلیم و تربیت را به سه طبقه ی هدف غایى و نهایى، اهداف متوسط یا زمینه ساز و اهداف جزئى و رفتارى تقسیم کرد. البته وجود این طبقات بدین معناست که هدف نهایى، نقطهی مطلوب است و براى دستیابى به آن باید از اهداف متوسط گذر کرد.ابتدا به شرح هدف غایى و سپس اهداف متوسط مى پردازیم: هدف غایى تعلیم و تربیت از نظر اسلام، این است که آدمى به کمال نهایى خود که قرب خداى متعال است نائل شود. به عبارت دیگر هدف غایى، قرب به ذات مقدسى است که مستجمع جمیع صفات جمالیه و کمالیه است، حقیقتى بىنهایت و کامل و مطلق که شایسته است در متن زندگى آدمیان حضور یابد و همهی فعالیتهای آنان به سوی او معطوف گردد و محور همهی فعلهایشان باشد.در تعلیم و تربیت اسلامى حرکت و هدایت آدمى به سوى خیر اعلى و مقصد نهایى و در صراط مستقیم عبودیت حضرت حق، تسهیل مىشود. پس بنابراین با توجه به لطف خدواند در حق انسان، که او را خلیفه خود بر روی زمین قرار داده است؛ تعلیم و تربیت نیز میبایست انسان را طوری تربیت کند، تا اداره کننده خویشتن باشد. تمایلات و هواهای نفسانی خود را تحت کنترل در آورده و از آنچه غیر منطقی و غیر عقلانی است، خود را دور ساخته و آنچه را شایسته انسان بودن اوست، انجام دهد

کلیدواژه ها:

قاعده ی لطف ، فلسفه تربیت ، تعلیم و تربیت ، اهداف تعلیم و تربیت