نقش آبخیز داری در کاهش رواناب و فرسایش با استفاده از سدهای کوتاه

با توجه به کاهش نزولات جوی و کاهش میزان آب سطحی در دسترس یکی از راه های نگهداری و ذخیره این آب ها استفاده از سدهاست. اگر چه مزایای سدها بر کسی پوشیده نیست، اما دارای معایبی می باشد که این معایب برای سدهای بزرگ بیشتر از سدهای خاکی است. احداث سدهای بزرگ علاوه بر زیر آب رفتن سطح وسیعی از خاک حاصلخیز مزارع و باغ ها موجبات افزایش مهاجرت از روستاها به شهر ها را درپی خواهد داشت. با توجه به افزایش ساخت سدهای بزرگ در کشور و عدم اتمام بسیاری از آن ها به دلیل نبود بودجه کافی می توان سد های خاکی را بعنوان جایگزینی مناسب برای آنها پیشنهاد نمود. برطبق گزارش نهایی کمیته جهانی سدها که در نوامبر 2000 منتشر شد می توان به مهمترین نتایج آن در بررسی سیستماتیک کمیته سدهای بزرگ که روی 153 سد در 52 کشور از قاره های مختلف جهان صورت گرفت از جمله عملکرد تعداد قابل ملاحظه یی از سدهای بزرگ کمتر از اهداف طراحی آنها بوده است. اغلب سدها در مرحله ساخت از دو تا 10 سال تاخیر در اتمام پروژه برخوردار بودند که در نتیجه گران تر تمام شدند، اشاره کرد. هرساله شاهد خسارات عمده جانی و مالی به مردمی هستیم که براثر بلایای طبیعی از جمله سیلاب ها مورد تهدید قرار می گیرند لذا احداث سدهای کوتاه بر روی آبراهه ها می تواند نقش برجسته ای در کاهش این خطرات داشته باشد. هدف این مقاله بررسی آثار مثبت و منفی سدها بوده که با توجه به تحقیقات انجام شده نشان دهنده ی برتری سدهای خاکی از لحاظ اقتصادی و اجتماعی بر سدهای بزرگ می باشد.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، رواناب ، فرسایش ، سد کوتاه