بررسی تغییرات محیطی توسط میکرولندفرم ها در پلایاهای ایران (مطالعه موردی: پلایای حوض سلطان)

لندفرم های ژئومورفیک نشان دهنده شرایط طبیعی گذشته می باشند، از این میان میکروژئوفرم ها بیشتر از لندفرم های با ابعاد بزرگتر می تواند تغییرات محیطی را ثبت کنند. مداخلات انسانی و تغییرات اقلیمی سبب تحول شکل زایی آن ها شده است. بدین سبب با بررسی میکروژئومورفولوژی در سطح پلایا می توان تغییرات ناگهانی محیطی را مطالعه کرد. در این پژوهش پلایای حوض سلطان با مساحتی حدود 330 کیلومتر در شمال استان قم توسط مدلسازی فرکتالی برای تعیین الگوی حاکم بر میکروژئوفرم ها مورد بررسی قرار گرفته است. داده های تحقیق از مشاهدات میدانی برداشت شده است. به منظور اندازه گیری فرکتال های هندسی، مشاهده میدانی در بهار 1393 انجام شد و تعداد 102 میکروفرم رسی در اردیبهشت ماه بعد از بارندگی انتخاب شد. از کل نمونه ها 73 عدد از میکروفرمها که از لحاظ مرزی به خوبی توسعه یافته بودند به طور تصادفی انتخاب و ابعاد آنها به طور دقیق محاسبه و ترسیم گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که DAP محاسبه شده بر اساس مدل فرکتالی محیط - مساحت، مقادیری بین 1/5 تا 2/5 را شامل میشود، که گویای شدت تغییر میکروفرمهای گلی و تمایل آنها به افزایش آشفتگی و بی نظمی دارد. نمودار لگاریتمی مدل فرکتالی نیز نشان می دهد، که یک ارتباط خطی بین لگاریتم محیط و لگاریتم فرم های مورد نظر وجود دارد، بطوریکه ضریب همبستگی R2 به دست آمده بزرگتر از 0/98 می باشد. افزایش آشفتگی در نظم هندسی میکروژئوفرم های گلی در پلایای حوض سلطان حاکی از تغییرات محیطی سریع و وارد شدن اکوسیستم پلایا به فاز تعادلی دیگر و تبدیل آن به اکوسیستمی جدید می باشد.

کلیدواژه ها:

میکروژئومورفولوژی ، ، مدل فرکتال ، پلایا ، حوض سلطان