مدیریت جامع حوزه آبخیز راهکاری کارآمد در بهره برداری پایدار از سرزمین(مطالعه موردی حوزه آبخیز شوراب در استان لرستان)

استفاده از منابع آب و خاک از گذشته دور و توجه به محیط زیست و بهره برداری پایدار از سرزمین ، در چنددهه گذشته، مورد توجه قرار گرفته است. عدم توجه به آمایش سرزمین و نبود یک برنامه اصولی و کامل ، باعث هدر رفت منابع عظیم اکولوژیکی میگردد، عرصه های منابع طبیعی بدلیل اهمیت اقتصادی ، کار کردهای زیست محیطی .(ترسیب کربن ، ساماندهی گردش آب در طبیعت ، تلطیف و پالایش هوا، کاهش سیل)، گردشگری، تولید گیاهان دارویی، صنعتی، معطر، حفظ خاک s ذخایر ژنتیکی و تجدید پذیر بودن، دارای اهمیت بیشتر از ذخایر نفت و گاز است به همین خاطر موجب جلب توجه بیشتر مدیران ارشد به این منابع جهت اعمال مدیریت شده است؛ جهت نیل به اهداف مدیریت منابع طبیعی و برون رفت از چالشهای موجود پیش روی ، امروزه اندیشمندان منابع طبیعی و کشاورزی راهکار مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز را پیشنهاد و اجرا می نمایند. در این راهکار توجه جدی به حوزه آبخیز بعنوان واحد برنامه ریزی و جایگاهی برای مدیریت منایع طبیعی مد نظر میباشد. برای بررسی اثرات مدیریت جامع حوزه آبخیز، آبخیز شوراب در لرستان بعنوان منطقه پایلوت مدیریت جامع آبخیز انتخاب گردید، شوراب از جمله سرشاخه های متعدد رودخانه کرخه که سد عظیم کرخه در آن ساخته شده می باشد؛ اجرای طرح مدیریت جامع آبخیز در منطقه ضمن اثرات مثبت زیست محیطی واقتصادی و اجتماعی باعث شده که با استفاده از آن به توسعه پایدار محلی نیز دست یافت . با استفاده از منابع مختلف کتابخانه ای و اطلاعات پایه توپوگرافی، زمین شناسی ، خاک شناسی، پوششں گیاهی ، وضعیت اجتماعی منطقه ، پیمایشی ومشاهدات میدانی، اطلاعات جهت اولویت کاربری های مختلف جنگل، شامل: توسعه، غنی سازی و حفاظت جنگل ، ۶۶ درصد، مرتع شامل 1 شخه دام، ۱۷ در صد، کشاه آسف (کشت گیاهان دارویی) 17 درصد باغبانی،1.7درصد گردشگری و تفرجگاهی(پارک جنگلی) 30 درصد تهیه و سهم هر کدام در عرصه مورد مطالعه تعیین شد.

کلیدواژه ها:

برنامه اصولی ، مدیریت یکپارچه ، واحد برنامه ریزی ، آمایش سرزمین