تاثیر تراکم گیاهی و آرایش کاشت بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت درلوبیا قرمز رقم اختر

به منظور بررسی تاثیر تراکم گیاهی و آرایش کاشت بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت در لوبیا قرمز رقم اختر، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، در سال زراعی 83 -1382 در مزرعه ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین در کیلومتر 8 جاده خمین- قورچی باشی با میانگین بارندگی سالیانه 300 میلیمتر اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: تراکم گیاهی در سه سطح ( 30،40 و 50 بوته در متر مربع ) و آرایش کاشت در چهار حالت ( مربع، لوزی، مستطیلی a با فاصله بین خطوط کاشت 50 سانتیمتر و مستطیلی b با فاصله بین خطوط کاشت 25 سانتیمتر ) و به صورت دست کاشت در کرت های به ابعاد دو نیم در هفت و نیم متر انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین قطر ساقه اصلی ( 5/21 میلیمتر)، تعداد شاخه فرعی ( 5/13 )، تعداد غلاف( 9/05 )، وزن 100 دانه ( 41/31 گرم ) در تراکم گیاهی 30 بوته در متر مربع و کمترین قطر ساقه اصلی ( 4/65 میلیمتر)، تعداد شاخه فرعی ( 4/29 )، تعداد غلاف ( 6/25) و وزن 100 دانه ( 37/59 گرم ) مربوط به تراکم گیاهی 50 بوته در متر مربع اختلاف معنی داری می باشد، هر چند تعداد گره در بوته و دانه در غلاف تحت تاثیر تراکم گیاهی قرار نگرفت ولی بیشترین تعداد گره در بوته ( 6/57 ) و دانه در غلاف( 3/52 ) مربوط به تراکم گیاهی 30 بوته در متر مربع و کمترین مقدار به ترتیب معادل 6/18 و 3/36 در تراکم گیاهی 50 بوته در متر مربع مشاهده شد. با افزایش تراکم گیاهی از 30 به 40 و 50 بوته در متر مربع، ارتفاع بوته از 33/93 به 36/79 و 39/78 سانتیمتر، عملکرد دانه از 2328 به 2785 و 3088 کیلوگرم در هکتار و عملکرد بیولوژیکی از 5975/6به 7249/6 و 8509/8کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. شاخص برداشت با افزایش تراکم گیاهی از 30 به 40 و 50 بوته در متر مربع به ترتیب از 39 به 38/66و 36/23درصد کاهش یافت. بیشترین تعداد شاخه فرعی( 5/14 ) و تعداد غلاف در بوته( 8/43 ) درآرایش کاشت مربع و اختلاف معنی دار شد، همچنین بیشترین مقدار وزن 100 دانه( 39/42 گرم) تعداد دانه در غلاف ( 49/3 ) در آرایش کاشت مستطیلی a ولی اختلاف معنی دار نبود. بیشترین عملکرد دانه 2984 کیلوگرم در هکتار و عملکرد بیولوژیکی 7/7748 کیلوگرم در هکتار در آرایش کاشت مربع و کمترین مقدار به ترتیب 2486 کیلوگرم در هکتار و عملکرد بیولوژیکی 6724/3 کیلوگرم در هکتار در آرایش کاشت مستطیلی a به دست آمد.

کلیدواژه ها:

لوبیا قرمز ، تراکم گیاهی ، آرایش کاشت ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیکی ، شاخص برداشت