مطالعه اثرات ض د باکتریایی و فیتوشیمیائی عصاره تام 12 گونه از گیاهان بومی ایران بر سو شهای بیماری زای نوکار دیا

تنوع آب و هوائی و وجود فصول چهارگانه در ایران, پوشش گیاهی متنوع و بسیارغنی را درکشورما بوجود آورده است، به طوری که گاهی در یک پهنه رویشی محدود، انواع گوناگونی از گیاهان را میتوان مشاهده کرد. این پدیده زمینه مساعدی را برای تحقیق و بررسی در مورد خواص مختلف این گیاهان از جمله خواص داروئی و شیمیائی آنها فراهم میسازد. در سالهای اخیر به دلیل مصرف غیراصولی و نابه جای داروهای شیمیایی به خصوص آنتی بیوتیکها مانند خود درمانی داروئی، استفاده طوالنی از داروهای شیمیایی در عفونتهای مزمن, دگرگونی در ژنوم میکروارگانیزمها موارد متعددی از دشواری در درمان و نیز مقاومت میکروبی در دنیا بوجود آمده و شرایط برای رشد میکروبهای فرصت طلب نظیر نوکاردیا فراهم گردیده است. لذا تحقیق برای یافتن مواد ضد میکروبی از گیاهان دارویی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته تا از فرآوردههای گیاهی، جایگزینهای مناسبی برای آنتی بیوتیکهای صناعی به دست آورند. هدف اصلی در این مطالعه بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد باکتریایی چند گونه گیاهی بومیایران بر علیه باکتریهای عامل بیماری نوکاردیوز. مقایسه اثر ضد میکروبی این گیاهان با آنتی بیوتیک های رایج بر باکتری فوق و معرفی آن به عنوان جایگزین مناسب برای داروهای انتخابی علیه این باکتری بوده است. اگر چه نوکاردیاها از قدرت تهاجمیزیادی برخوردار نیستند, لیکن قادرند در میزبانان با ضعف ایمنی, بیماری عفونی و خطرناک نوکاردیوز را ایجاد نمایند. ابتدا گیاهان مورد نظر جمعآوری و تعیین نام علمیگردیدند و پس از تهیه عصاره متانولی با رقتهای 5/0 ،5/2 ،5 ،5/7 ،10 و 15 درصد )v/w )و با استفاده از روشهای انتشار در آگار, تأثیر آنها در مهار رشد نوکاردیاها مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات فیتوشیمیایی بر روی عصارههای تهیه شده نیز به منظور بررسی وجود فالوونوئید، آلکالوئید، تانن و ساپونین و غیره انجام گرفت. نتایج حاصله حاکی از آن است که عصاره الکلی شش گونه گیاهی مورد مطالعه شامل مامیران, شقایق کوهی, شیرین بیان, گلپر, پونه بینالود و گل مورو اثر ضد میکروبی قابل مالحظهای بر نوکاردیاها نشان میدهند. از آنجا که asteroides Nocardia و brasiliensis. N به رقتهای مختلف گیاهان مورد مطالعه حساسیت قابل توجهی نشان دادند و در محیط کشتهاله عدم رشد تشکیل شد، تاثیر کامل گیاهان فوق بر گونههای نوکاردیاها محرز میباشد. با مقایسه قطرهالههای شفاف تشکیل شده با رقتهای 5/2 ،5 ،5/7 و10درصد )v/w )و نیز 6 گونه گیاهی از مجموع 12 گونه و قطرهاله ایجاد شد با آنتی بیوتیکهای استاندارد علیه نوکاردیا د ر شرایط کامال یکسان، به این نتیجه میرسیم که غلظت مورد استفاده این آنتی بیوتیکها، متناسب با غلظت گیاهان مورد مطالعه در محیط invitro بوده و تاثیر ضد ً میکروبی این گیاهان تقریبا مشابه آنتی بیوتیکهای استاندارد میباشد.

کلیدواژه ها:

گیاهان داروئی ، فیتوشیمیائی ، ضد باکتریائی ، نوکاردیا ، فالونوئید ، ساپونین ، تانن