مکان یابی محل دفن مهندسی- بهداشتی پسماندهای شهری با استفاده از تصمیم گیری چندمعیاره در GIS با تاکید بر حفاظت منابع آب در برابر آلودگی (مطالعه موردی استان البرز)

یکی از مشکلات جدی، بالقوه و رو به رشد در بسیاری از مناطق بزرگ شهری و بخصوص کشورهای در حال توسعه، مدیریت پسماند و انتخاب محل مناسب برای دفع و دفن بهداشتی آن است. اگر چه برخی اقدامات کاهش، بازیابی و تبدیل زباله و پسماند صورت می-گیرد، دفن بهداشتی، هنوز هم رایج ترین، ساده ترین و به صرفه ترین روش برای مقصد نهایی پسماندها و زباله ها محسوب می شود. محل و موقعیت نامناسب دفن پسماند مطمئناً می تواند اثرات منفی زیست-محیطی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. این مسئله برای کشور ما و بخصوص استان البرز به علت مسائل و محدودیت ها و از همه مهمتر چالش کمیت و کیفیت آب، بسیار مهم و حیاتی می-باشد. بنابراین، باید با دقت و با در نظر گرفتن مقررات و محدودیت دیگر منابع انتخاب گردد. لذا در این مطالعه، موقعیت-های مکانی مناسب برای محل دفن پسماندها دراستان البرز با استفاده از تلفیق دانش اطلاعات مکانیGIS و تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره با تاکید بر عوامل هیدرولوژی آب های سطحی و زیرسطحی و حفاظت از منابع آن در برابر آلودگی حاصل از دفن پسماندها استخراج و معرفی می شوند. به این منظور، 15 لایه نقشه ورودی و در درجه اول عوامل هیدرولوژی شامل رودهای اصلی، چاه ها، حدود آبخوان ها و سفره های آب زیرسطحی، قنات، چشمه، نهر و دیگر منابع کمی، تالاب ها و دریاچه سدها، اقلیم و نیز عوامل موثر و ناگزیر دیگر شامل توپوگرافی، مناطق مسکونی، راه ها وجاده ها، زمین شناسی و کاربری اراضی آماده گردید و در محیط GIS مورد تحلیل و آنالیز قرار گرفت. عوامل موثر وزن دهی گردید، محدودیت ها اعمال شد و محل هایی با تناسب بالا، متوسط و پایین در اطراف شهرهای پرتراکم استان البرز شامل کرج، هشتگرد، نظرآباد، طالقان و اشتهارد استخراج و پیشنهاد گردید.

کلیدواژه ها:

دفن مهندسی- بهداشتی ، پسماند ، آب ، مکان یابی ، استان البرز ، GIS