ارزیابی تغییرات کمی وکیفی آب های زیرزمینی با استفاده از زمین آمار (مطالعه ی موردی: دشت خورموج، استان بوشهر)

بخش عمده آب مورد نیاز کشاورزی و آب شرب ساکنان دشت خورموج از آب زیرزمینی تأمین می شود. از آنجایی که آب زیرزمینی شهر خورموج تنها منبعمورد استفاده برای مصارف مختلف در دشت است بنابراین ارزیابی کمیت و کیفیت این منابع به صورت جامع از جمله با برررسی های زمانی و مکانی ضروری به نظر می رسد. روش های زمین آماری یکی از روش های مناسب درون یابی برای تهیه نقشه های پهنه بندی کمی و کیفی آبهای زیرزمینی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی و زمانی کمی و پارامترهای کیفی ( SO4، HtCO3،Na،Mg، K، Ca، Ph، TDS، EC Cl، TH، SAR) آب زیرزمینی دشت خورموج واقع در استان بوشهر در دوره های آماری با استفاده از نرم افزار GS+ می باشد. با توجه به معیار ارزشیابی متقابل و مقدار ME, RMSE , RMSSE از بین روش های قطعی روش عکس فاصله و تابع شعاعی و از بین روش های زمین آمار کریجینگ ساده برگزیده و سپس نقشه های پهنه بندی کمی و کیفی با مناسب ترین روش در محیط نرم افزار Arc GIS ترسیم گردید. طبق نتایج کسب شده سطح تراز آب زیرزمینی در قسمت های جنوبی،مرکزی و بخش هایی از شمال دشت بالا بوده و در سایر مناطق دشت سطح ایستابی بسیار پایین می باشد، میزان تغییرات آن روند کاهشی داشته که نشان دهنده کاهش تراز سطح آب در طول دوره آماری می باشد. حداکثر عمق سطح آب (60/36 متر) و حداقل عمق (3/32) می باشد. در بررسی تغییرات کیفی آبخوان دشت خورموج، میزان املاح محلول، شوری آب، سولفات و میزان جذب سدیم و غیره در سال های مورد مطالعه درحال افزایش شدید بوده و کیفیت آب دشت تا سال 1393 نامناسب می باشد و می بایست برای این امر راهکارهای علمی و عملی به کار برده شود تا از افت بیش از حد سفره های زیرزمینی و جایگزینی جبهه های آب شور با سفره های شیرین جلوگیری نمود.

کلیدواژه ها:

آبهای زیرزمینی ، زمین آمار ، واریوگرام ، پارمترهای کمی و کیفی آب ، دشت خورموج