بررسی برخی از راهکارهای نوین در مدیریت و توسعه پایدارکشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک

پهنه بندی میزان پایداری کشاورزی علاوه بر روشن نمودن وضعیت پایداری مناطق مختلف، امکان مقایسه و شناخت نقاطضعف و قوت را در مناطق مختلف فراهم مینماید. یکی از بحرانهای مهمی که بشر را تهدید میکند مسئله بحران کمبودآب است که سهم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی یکی از بزرگترین چالش های بحران کم آبی می باشد .در نگرش جدید جهانی، آب کالایی اقتصادی- اجتماعی و به عنوان نیاز اولیه انسان محسوب می شود . هر چند آب یکی از منابع تجدید شونده به شمار میرود، اما مقدار آن محدود است . با توجه به رشد جمعیت، گسترش صنعت، بالا رفتن سطحبهداشت و رفاه عمومی، سرانه منابع تجدید شونده رو به کاهش میباشد. در این مقاله با مطالعات مروری به بررسی برخیراهکارها در راستای مدیریت صحیح آب و کشاورزی پایدار میپردازیم. برای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق خشک ونیمه خشک، یکی از گزینه های نو شناخت و بکارگیری روش های نوین آبیاری است. زیرا بکارگیری فناوری های نو، موجبافزایش موثر بازده مصرف آب و پیشگیری از انباشت املاح در ناحیه رشد ریشه شده و عملکرد بیشتری را به ارمغان خواهدآورد. پیامد بی چون و چرای افزایش شهرنشینی متمرکز در مناطق نیمه خشک جهان، چیزی جز تقاضای فزاینده آب و فشاربر منابع آبی محدود این مناطق نیست. از این رو استفاده دوباره از آبهای یک بار مصرف شده، همچون پساب های خانگی وزه آبها به موضوعی پرچالش اما نو تبدیل شده است. یکی دیگر از گزینه های نوین فراهم آمده در این مناطق همچونامکان «تنوع زیستی» برای بهره برداری از منابع موجود در مناطق خشک و نیمه خشک، توجه به استفاده از گیاهان جایگزین مانند گیاهان شور پسند، گیاهان دارویی و زینتی میباشد. به منظور مدیریت هوشمند منابع آب در مقیاس های بزرگ، کاربرد سنجنده های دمایی مادون قرمز برای و دریافت «شبکه های هوشمند اطلاع رسانی هواشناسی» تعیین نیاز آبی گیاهان مختلف عملی شده است. افزون بر این، استقرار اطلاعات ثبت شده در این مراکز، امکان بهینه سازی راندمان مصرف آب آبیاری را فراهم آورده است.

کلیدواژه ها:

آبیاری ، مدیریت آب ، کشاورزی پایدار ، گیاهان جایگزین ، روشهای نوین