کاربرد منطق فازی و GIS در شناسایی و پهنه بندی ناپایداری های دامنه ای و مدیریت محیط زیست

همواره به دنبال وقوع بلایای طبیعی بخشی از سرمایه های ملی چه انسانی و چه فیزیکی در رویارویی با پدیده های مذکور به هدر می روند. لذا برای حفظ سرمایه های ملی ضروری است تا در برخورد با سوانح طبیعی مدیریتی جامع اعمال گردد. برای انتخاب مدیریت بهینه در برخورد با بلایای طبیعی باید قبل از هر اقدامی پدیده مورد نظر و عوامل موثر بر آن را خوب شناسایی و تجزیه و تحلیل کنیم. یکی از این پدیده ها که به عنوان مشکلی بزرگ در مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست مطرح است ناپایداری دامنه ها و زمین لغزش است. در این راستا تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش یکی از گام های اساسی در جهت شناخت مناطق ناپایدار کشور است تا با استفاده از آن بتوان برنامه ریزی های لازم جهت محدودیت کاربری اراضی در این گونه مناطق را اعمال نمود و به این طریق خسارت ناشی از این پدیده را کاهش داد. به این منظور هر یک از عوامل موثر بر خطر وقوع زمین لغزش در منطقه شناسایی و نقشه های مربوطه (توپوگرافی، زمین شناسی و کاربری اراضی) در محیط GIS رقومی و سطح همبستگی هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش و نقاط لغزشی مشخص گردید. آنگاه با استفاده از تعریف توابع عضویت فازی و کاربرد اپراتور Gamma و ( 3/0، 5/0، 7/، 9/0 و 975/0) در محیط نرم افزار Idrisi، نقشه های خطر زمین لغزش تهیه گردید. نتایج نشان داد که اپراتور 975/0 در مدل فازی گاما بهترین شکل نقشه حساسیت به خطر زمین لغزش را در منطقه مورد مطالعه نشان داده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت بلایای طبیعی ، زمین لغزش ، تابع عضویت ، اپراتور Gamma