بررسی شاخصه های معماری پیش از اسلام

معماری ایرانی را باید بطور صحیح از اعماق تاریخ این سرزمین کهن مورد بررسی قرار داد. معماری ایرانی به شش قرنقبل از میلاد مسیح باز می گردد، که مشخصات هر دورهً معماری را در دوره های مختلف تاریخی شرح میدهیم.معماری دوران ماقبل تاریخ تا زمان حکومت مادها و معماری از زمان حکومت مادها تا پایان دوره حکومتساسانیان.در رابطه با معماری ایران، باید به خوانندگان یادآوری شود، تغییراتی که در رابطه با هنر پیشینیانایران در معماری داده شده و نحوهً ساختمان سازی آن دوران. در سخنی کوتاه می توان به : حکاکی بر روی سنگ،گچکاری، نقاشی، آجرکاری، آئینه کاری، کاشی کاری، موزائیک کاری و دیگر کارهای تزئینی اشاره کرد.البتهما باید استثناهایی هم برای ساختمان های چند شکلی که برای مواردی خاص استفاده می شد، قائل شویم.این گوناگونی برآمده از نیازهای خاص مردم در زمانهای متفاوت بوده است.هنرمندان ایرانی به دنیا ثابتکردن که توانائی های بالایی دارند و شامل احترام بسیار، بخاطر اثرهای تاریخی منحصر بفرد فراوانی که ازخود بجای گذاشته هستند. پس از پذیرش اسلام، اولین موضوعی که به عنوان مظهر ونشان دین اسلام مطرح شد مکانمسجدو چگونگی ساخت آن بود. مسجد اصلی ترین موجودیت کالبدی در قرون اولیه بعد از اسلام بود که شعائر اسلامی در آنظهور می یافت و از الگوی اولیه مسجد النبی در مدینه تبعیت می کرد.نکته قابل اهمیت در اینجا، نحوه گذار معماری ایرانی پیش ازورود اسلام به معماری پس از آن است. مسلماًایرانیان پیش از اسلام دارای تمدنی عظیم در زمینه معماری بودند، از معماری پس ازاسلام نیز آثارمعماری باشکوهی باقی مانده است. برای یافتن پاسخاین سوالات باید معماری پیش از اسلام را حداقل،در فضاهایحکومتی و مذهبی بررسی کرد و آن را با دیگر معماری های پیش از اسلام مقایسه نمود. بناهای مربوط به این دوره که هنوز دردسترس و از لحاظ معماری بسیاربا اهمیت می باشند مانند کاخ های هخامنشی،آتشکده ها و کاخ های ساسانی و اشکانی، دارایفضاهای همچون تالار ستون دار، گنبد، حیاط مرکزی و ایوان هستند که بعدها به نوعی در مساجد به چشم می خورند.

کلیدواژه ها:

معماری پیش از اسلام ، باغ ایرانی (چهار باغ) ، مساجد ، تخت جمشید ، هنر تاریخی