بررسی قاعده درأ و تفسیر مضیق به نفع متهم در حقوق کیفری

یکی از قواعد مهم حاکم بر فقه جزایی قاعده درء می باشد. به موجب این قاعده با وجود تردید در حرمت عمل یا وقوع یا انتساب آن به متهم یا تردید در علم متهم به حرمت عمل یا ماهیت موضوع نمی توان حکم به مجازات کرد. اعمال این قاعده از موارد سقوط مجازات ها در قانون مجازات اسلامی می باشد. قاعده درء تا بدانجا که به تردیدهای عارض بر حاکم در خصوص اصل وجود نص یا مفهوم آن یا شمول آن به مورد مربوط می شود قاعده ای تفسیری است و در حقوق کیفری با ضابطه تفسیر قانون مبهم به نفع متهم قابل مقایسه است. در این مقاله تلاش بر آن است که با مراجعه به متون اصلی مراد شارع اسلام از قاعده درء و قلمرو آن بررسی شود. مخاطبان این قاعده قضات محاکم می باشند، در شبهاتی که در رسیدگی به یک پرونده برای قاضی عارض می شود یا منشأ آن شبهه بر متهم است یا شبهه قاضی است. باید توجه داشت که صدور حکم بر محکومیت منوط به حصول علم به حکم و موضوع برای قاضی است

کلیدواژه ها:

قاعده درأ ، حقوق کیفری ، مجازات ، شبهه ، تفسیر شک به نفع متهم