نقش فلاوونوئیدها به عنوان شلات کننده آهن در بیماران مبتلا به بتا تالاسمی ماژور

بتا تالاسمی ماژور یک بیماری ارثی ناشی از فقدان زنجیره بتاگلوبین یا کاهش شدید در سنتز آن می باشد. تزریق مداوم خون برای ادامه حیات بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور ضروری است اما سبب افزایش بار آهن در بدن می شود که استرس اکسیداتیو و عوارض اجتناب ناپذیری از جمله اختلالات قلبی عروقی، کبدی، دیابت و اختلالات آندوکرین را به دنبال دارد. با توجه به دشواری های استفاده از درمان های معمول آهن زدایی (داروی دفروکسامین) در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور از جمله نیاز به تزریق مکرر و طولانی مدت دارو که کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار می دهد، امروزه استفاده از شلاتورهای خوراکی به عنوان جایگزین برای شلاتورهای تزریقی مورد توجه قرار گرفته است. فلاوونوئیدها گروهی از متابولیت های گیاهی هستند که دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشند. نتایج تعدادی از مطالعات in vitro و حیوانی حاکی از آن است که برخی از فلاوونوئیدها از جمله فلاوان تریول ها دارای خاصیت اتصال به یون های فلزی هستند و ممکن است در شلاته کردن آهن نقش داشته باشند. در برخی از مطالعات حیوانی، پلی فنل ها منجر به کاهش میزان فریتین در سلولهای کبدی و طحال، کاهش آهن سرم و کاهش درصد اشباع ترانسفرین شدند. این ترکیبات گیاهی هم چنین ممکن است در تنظیم سنتز پروتئین هپسیدین که نقش مهمی در هموستاز آهن به خصوص در مبتلایان به تالاسمی ماژور دارد مؤثر باشند. بر اساس نتایج برخی از پژوهش ها، استفاده از ترکیبی از آهن زداهای فارماکولوژیکی و طبیعی (فلاوونوئیدها) توانست سبب حذف مؤثرتر آهن غیر متصل به ترانسفرین در مبتلایان به تالاسمی ماژور شود و شاخص های استرس اکسداتیو را به طور معنی داری کاهش دهد.طرح ریزی کارآزمایی های بالینی جهت بررسی اثرات فلاوونوئیدها بر اضافه بار آهن در مبتلایان به تالاسمی ماژور می تواند نقش این ترکیبات در درمان آهن زدایی در این بیماران را بیش از پیش روشن سازد.

کلیدواژه ها:

فلاوونوئیدها ، آهن زدا ، بتا تالاسمی ماژور