مقایسه ارزش اقتصادی آبهای زیر زمینی و رفاه اجتماعی گندم کاران ( مطالعه موردی : استانهای خراسان شمالی، رضوی و جنوبی )

با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در دستیابی به اهداف افق چشم انداز 20 ساله ایران، در این مطالعه، نهاده آب که مهمترین نهاده د ر تولیدات کشاورزی به شمار می آید، مورد بررسی قرار گرفته است . با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک خراسان پهناور ( شمالی، رضوی و جنوبی ) و یا توجه به این نکته که در درجه اول محدود کننده ترین عامل تولیدات کشاورزی در این مناطق، آب کشاورزی است، و در درجه دوم، قسمت اعظم آبیاری ها در این مناطق با استفاده از آبهای زیر زمینی صورت می گیرد، در این مطالعه به تعیین ارزش اقتصادی آبهای زیر زمینی، بهره وری نهاده آب در امر تولید و محاسبه هزینه کرانه ای استخراج آبهای زیر زمینی پرداخته شده است . نتایج مطالعه نشان می دهند که ارزش تولی د کرانه ای آب در خراسان جنوبی با 14000 تومان به ازای هر متر مکعب بیشترین و در خراسان رضوی با 7470 تومان کمترین مقدار را دارا می باشد . بر اساس نتایج به دست آمده، نهاده آب در دو استان خراسان شمالی و رضوی بیشتر از حد بهینه اقتصادی و در استان خراسان جنوبی کمتر از حد بهینه اقتصادی آن استفاده میشود . با توجه به هزینه کرانه ای استخراج آبهای زیر زمینی و رابطه منفی آن با سطح آبهای زیر زمینی و میزان رفاه زارعین، می توان گفت در استان خراسان رضوی، به میزان بیشتری از آبهای زیر زمینی برداشت شده است . بنا براین در شرایطی که سایر شرایط ثابت فرض شوند، هزینه بالای استخراج آب در این استان از یک طرف نشان دهنده افت سطح آبهای زیر زمینی در این استان و از طرف دیگر نشان دهنده کاهش میزان رفاه زارعین این منطقه میباشد .

کلیدواژه ها:

آبهای زیر زمینی ، رفاه اجتماعی ، ارزش اقتصادی ، هزینه استحصال