واکاوی اثرات خشکسالی با تاکید بر بخش کشاورزی ایران

اثرات خشکسالی و کاهش آب درچند پدیده نمود پیدا می کند، از جمله کمبود مواد غذایی، ناپایداری های بینالمللی، مهاجرت اجباری میلیونی و فجایع زیست محیطی. این در حالی است که آسیب شناسی در سهمکشاورزی در خشکسالی نشاندهنده آن است که عواملی همچون استفاده نادرست از اراضی، انتخاب ناصحیحگیاهان چه از نظر گونه و چه از نظر تنوع، روشهای کشت و زرع، تناوب کشت گیاهان، مدیریت ضعیف فناوریزراعی، تراکم بالای گیاهان، حاصلخیزی ناکافی و تأمین آب از جمله پارامترهای مهم تاثیرگذار بر این مقولهبوده است. ایران کشوری با اقلیم عمدتاً گرم و خشک است. رشد سریع جمعیت مهمترین عامل کاهش سرانهآب تجدیدشونده کشور در قرن گذشته بوده است. جمعیت ایران در طی این هشت دهه، از حدود ۸ میلیون نفردر سال 06-1300 به 78 میلیون نفر تا پایان سال 1392 رسیده است. بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیرسالانه کشور از میزان حدود 13000 متر مکعب در سال 1300 به حدود 1400 متر مکعب در سال1392 تقلیل یافته و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد. کمبود آب وخشکسالی از بزرگترین چالش هایی می باشند که توسعه کشاورزی کشور در حال و آینده با آن مواجه خواهدبود. برآورد نیازهای غذایی نشان می دهند که اگر اقداماتی در جهت الگوهای مناسب کشت، افزایش راندمانآبیاری، کاهش ضایعات پس از برداشت محصول، مدیریت مناسب اراضی و علاوه بر تمام این موارد، اگراستراتژی مناسب برای مدیریت آب و آمادگی کاهش اثرات خشکسالی در بخش کشاورزی اتخاذ نشود،پتانسیل های آب و زمین نیازهای غذایی کشور را تامین نمی کند. استراتژی مرتبط با جبران اثرات خشکسالی بامدیریت و برنامه ریزی استراتژیک آب مرتبط می باشد که شامل دو نوع اقدام است که هر دو برای کاهش کوتاهمدت و طولانی مدت خشکسالی برنامه ریزی می شود. در بخش کشاورزی، حفظ آب و خاک یک استراتژیعمده به منظور مدیریت خشکسالی و حداقل رساندن تاثیرات آن می باشد. در سیستم کشاورزی پایدار، استفادهمناسب از آب و زمین در قالب استراتژی ملی آمادگی مقابله با خشکسالی امکان پذیر می باشد.

کلیدواژه ها:

کاهش خسارت ، کمبود آب و بخش کشاورزی