بررسی فرآیند گسترش سکونتگاه های غیر رسمی با تاکید بر حریم شهری

حاشیه نشینی در مقیاس وسیع و معنای جدید به دوره پس از وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و سپس سرایت آن به سایر نقاط جهان برمی گردد. با گسترش شهرها و تبدیل آنها به کلان شهرها لزوم کنترل وضعیتحاشیه نشینی و جلوگیری از گسترش آن بیش از پیش احساس می شود. ایران بعنوان شانزدهمین کشور پرجمعیت جهان طی سال های 5441 تا 5431 جمعیت آن3/2 برابر افزایش یافته است. درحالی که این رشد درجهان کمتر از2/3 برابر بوده است که این امر خود موجب افزایش نرخ حاشیه نشینی می شود توسعه کالبدی شهر مشهد بین سال های 5411 تا 5441 خورشیدی، مبتنی بر جهات گسترش و محورهای اصلی شهر مشهد در دوره پیشین بوده است. گسترش کالبدی شهر عمدتاً در سمت جنوب غربی و غرب بوده و در بخش هایی از شمال آن به شکل حاشیه ای و غیر منظم در مجاورت روستاهای سابق و یا باغ های مجاور شهر به وقوع پیوسته است.هدف از این مقاله تعیین فرآیند و سازوکارهای اثرگذار در گسترش سکونتگاه های غیررسمی در منطقه شهری کلانشهر مشهد و تاثیر آن بر حریم این کلان شهر می باشد. اینمقاله درصدد است تا روندها، فرآیندها و سازوکارهای ایجاد کننده، اثرگذار و شتاب دهنده در انبساط پهنه های حاشیه نشین کلان شهر مشهد را شناسایی و تاثیر آن بر حریم کلان شهر مشهد را نشان دهد. مناطق محروم و آسیب پذیری هم چون هلالی؛ شمال، شمال شرق، شرق و جنوب شرقی این شهر مذهبی را دربرگرفته و علاوه بر آن مجمع الجزایری از محلات نامتعارف حتی در میان مناطق مرفه نشین نیز به چشم می خوردکه آبکوه نمونه بارز آنست. جمعیت مناطق حاشیه نشین مشهد بین 41 % تا 41 % از کل جمعیت آن را شامل می شود که عمدتا به مشاغل غیر رسمی اشتغال دارند

کلیدواژه ها:

اسکان غیررسمی ، کلان شهر مشهد ، حریم کلان شهر ، مدیریت توسعه شهری