تنوع مورفولوژیکی گونه لاله واژگون (.Fritillaria imperialis L) در استان لرستان

لاله ی واژگون گیاهی چندساله و دارای پیاز است که پتانسیل بالایی جهت استفاده به عنوان گیاه زینتی و داروئی را دارا می باشد، و هر ساله مشتاقان بسیاری را در سراسر دنیا به سمت خود جذب می کند. در ایران جمعیت های وحشی لاله ی واژگون به دلیل عدم وجود قوانین حفاظتی مناسب، چرای دام، و مبارزه با آفات در معرض شدید خطر نابودی و انقراض قرار گرفته اند، تا جاییکه در حال حاضر به عنوان یکی از گونه های گیاهی ارزشمند در حال انقراض در ایران معرفی شده است. به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی اکوتیپ های لاله واژگون، در استان لرستان از 9 صفت مورفولوژیکی (3 صفت مربوط به برگ، 3 صفت مربوط به براکته و 3 صفت مربوط به ساقه) این گیاه استفاده گردید. در کل 140 نمونه از پنج منطقه (ریمله، نوژیان، چشمه خرم، گردنه پنبه کار و دشت دالانی) در سال های 1393 و 1394 جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفتند. از هر منطقه 30 نمونه تهیه شد. در این بررسی تجزیه خوشه ای صفات، به روش Ward و توان دو فاصله اقلیدسی، پنج جمعیت مورد بررسی را در دو خوشه گروه بندی نمود، که این گروه بندی بر اساس میانگین 9 صفت کمی مورد ارزیابی در بین پنج اکوتیپ صورت گرفت. گروه اول از دو اکوتیپ تشکیل شده، و شامل اکوتیپ های دو و پنج بود. با توجه به نتایج تجزیه خوشه ای تفاوت بین نمونه ها در نمونه های مناطقی که دارای فاصله جغرافیایی بیشتری بودند، مشهودتر بود.در نتایج حاصل بیشترین همبستگی (0/98) بین صفت قطر ساقه بدون برگ با صفت قطر ساقه برگدار مشاهده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که صفات مورفولوژیکی لاله واژگون قادر به تشخیص تنوع موجود در بین جمعیت های لاله واژگون می باشد.

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تنوع مورفولوژیکی ، ضریب همبستگی ، لاله واژگون