فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و کاربرد آن در مدیریت پایدار جنگل (SFM)

فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) روشی فراگیر و چند منظوره برای تصمیم گیری می باشد که به صورت گسترده ای در حل مسائل پیچیده تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه بهره برداری بی رویه و قطع درختان، چرای مفرط، کاربری نامناسب اراضی و نیز توسعه صنعتی و آلودگی های گوناگون، و همچنین عدم توسعه یافتگی از عوامل اصلی تضعیف و از بین رفتن جنگل های کشور است. از طرفی عدم مقبولیت و پذیرش اجتماعی طرح ها و برنامه های احیایی، عدم امکان کنترل، عدم اجرای شیوه های مناسب جنگل شناسی و عدم سازمان دهی مکانی مناسب روند تخریب جنگل ها را افزایش داده است. امروزه راهکارهای جدیدی به منظور انتخاب مناسب ترین طرح اجرایی و همچنین ارزیابی آنها ارائه شده است که این روش ها که جزء روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشند، یک راه حل نوید بخش برای ارزیابی مسائل چند بعدی و متناقض به حساب می آیند. روش های متعددی برای تصمیم گیری چند معیاره ارائه شده است که روش ANP یکی از این روش هاست و کاربرد گسترده تری نسبت به سایر روش ها دارد. هدف از این مطالعه، ارائه مهمترین نتایج حاصل از تحقیقات انجام گرفته در مورد کاربرد روش ANP در مدیریت پایدار جنگل (SFM) در داخل و خارج کشور می باشد. بررسی نتایج تحقیقات انجام گرفته در این زمینه نشان داد که وجود داشتن متغیرهای متعدد در جنگل، مدیریت آن را با مشکل مواجه می کند. غلبه بر این مشکل، بهره گرفتن از روش های تصمیم گیری چند معیاره را طلب می کند که دارای توانایی بالا در مدل سازی، انطباق با دنیای واقعی و قابل فهم بودن آنها برای مخاطب باشند. در نهایت محققان به این نتیجه رسیدند که به منظور دستیابی به اهداف مدیریت پایدار جنگل، باید از روش هایی استفاده شود که توانایی درنظر گرفتن همزمان معیارهای اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی را داشته باشند. بنابراین روش ANP را به عنوان نسل جدید روش های تصمیم گیری به منظور مدیریت پایدار جنگل های زاگرس پیشنهاد نمودند. همچنین نتایج این مطالعات، کاربرد مناسب و مؤثر فرآیند تحلیل شبکه ای را در مواردی مانند تعیین اولویت خروج دام از جنگل و ساماندهی جنگل نشینان برای ایجاد مدیریت پایدار جنگل، انتخاب بهترین مقصد گردشگری در مناطق جنگلی به منظور دست یافتن به توسعه پایدار، و انتخاب بهترین روش خروج چوب جهت رسیدن به مدیریت پایدار جنگل به اثبات رساندند.