بررسی مفهوم تظاهر و تفاخر در قرآن و آثار سوء آن بر معماری معاصر ایران از دیدگاه حکمت اسلامی

در تعالیم قرآن کریم تظاهر و تفاخر هر دو امری نکوهیده تلقی میشوند و مصادیق مختلفی در مذمت آن ها بیان شده است. در لغت اگر انسان کاری را برای جلب توجه مردم انجام دهد تظاهر نامیده میشود و خودستایی و فخر فروشی بر یکدیگر را تفاخر گویند. معماری امروز ما در وضعیتی بحرانی قرار گرفته و در حالتی آونگ گون میان گذشته و آینده معلق مانده است. از طرفی انبوه فعالیت های ساختمانی و کم توجهی به اصول و اصالت ها نا بسامانی این حوزه را رقم زده است.در این بحران، عده ای به اقتباس از شیوه های غربی، عده ای به اعمال سلیقه شخصی و گروهی دیگر به ارضاء خواست و سلیقه بازار پرداختند و معماری امروز ما به سمت تجمل، تزیینات افراطی و گاه عوام فریبی سوق یافت. در حال حاضر شاهد تکرار محض گذشته، شگفتی آفرینی، ابراز خود خواهانه خویش و اهمیت یافتن صرف صورت بر معنای آن در معماری هستیم.در تعالیم اسلامی نکاتی در حوزه عمل و اجرای ساختمان بیان گردیده که در ارتباط با بحث حاضر میتوان به دو نکته پرهیز از عناصر بی فایده یا تزیینات بیجا و ممنوعیت فریب در انجام مبادلات اشاره داشت.این پژوهش سعی در بیان این نکته دارد که تزیینات بیجا در معماری به منظورجلوه گری و از دیگر سو تزیین ساختمان ها برای فریفتن مشتری هر دو امری خلاف تعالیم اسلام بوده و پیامدهای جبران ناپذیری در جامعه به جا خواهد گذاشت. هم چنین بناهای ساخته شده با این اهداف بی شک دیر یا زود محکوم به انحطاط خواهند بود.

کلیدواژه ها:

معماری معاصر ، تزئین ، تجمل ، تظاهر ، قرآن ، حکمت اسلامی