بهینه سازی چندهدفه بهره برداری از مخزن سد با درنظرگرفتن رسوب زدایی و تأمین نیاز پایین دست به کمک الگوریتم رقابت استعماری

بیشتر مطالعات رسوب زدایی از مخازن سدها از یک سو، به طور مستقل و جداگانه از از مسئله بهره برداری از مخرن به موضوع می پردازند و از طرف دیگر، مدل های بهینه سازی بهره برداری از سدهای مخزنی نیز تاکنون و به طور عمده با تأکید بر اهداف تأمین نیازهای آبی، انرژی، سیلاب و زیست محیطی و بدون توجه به مسئله خروج رسوبات ورودی به مخزن توسعه یافته اند که این مسئله منجر به ناهماهنگی بین تصمیم های مرتبط با رسوب زدایی و سایر اهداف بهره برداری از مخازن سدها می شود. در این تحقیق براساس یک دیدگاه نوین تلفیقی، یک مدل بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد ارائه شده است که در آن هم زمان، دو هدف تأمین نیاز پایین دست و خروج رسوبات از مخزن پیگیری می شود. در تدوین تابع هدف خروج رسوبات از مخزن از روش برنامه ریزی عملیات فلاشینگ استفاده شده است و مقدار خروجی سالانه رسوبات از مخزن، از این روش برآورد گردیده است. با وزن دادن به دو تابع هدف تأمین نیاز و خروج رسوبات، عملکرد مدل بهینه سازی در اهمیت دادن به دو معیار در سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. برای حل مدل بهینه سازی غیرخطی به دست آمده، از الگوریتم رقابت استعماری (Imperialist Competitive Algorithm) استفاده شده است. با درنظر گرفتن مطالعه موردی سد سفیدرود، در سناریوهای مختلف عملکرد مدل بهینه سازی بررسی شده است. بر این اساس و با مقایسه نتایج مدل بهینه سازی با نتایج واقعی بهره برداری از مخزن سد سفیدرود در یک دوره پنج ساله، راهکارهای اجرایی مناسب برای عملیات آینده فلاشینگ در مخزن سدمذکور برای دست یابی به راندمان رسوب زدایی بالاتر و تأمین بهتر نیازهای پایین دست ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

رسوب زدایی از مخزن سد ، فلاشینگ ، مدل بهینه سازی بهره برداری از مخزن ، الگوریتم رقابت استعماری ، سد سفیدرود