بررسی آلودگی میکروبی شیر خام به کلی فرم و اشریشیا کلی و شمارش کلی باکتریایی ازدامداری تا تحویل به کارخانه در استان آذربایجان غربی

کیفیت ابتدایی شیر خام تحت تاثیر عوامل مختلفی چون تغذیه دام، ترکیب شیمیایی شیر، سلامت دام و فعالیت میکروب موجود درآن بوده که بر روی محصولات نهایی تأثیرگذ ار است. بنابر این کیفیت شیر خام به مدت زمان و شرایطی که شیر از تولید تا تحویل به کارخانه طی می کند بستگی تمام دارد. دراستان آذربایجان غربی میزان قابل توجهی از شیر تولیدی گاوها از واحدهای کوچک و روستایی بدست می آید. مطالعه حاضر فوق با هدف بررسی محل های آلودگی شیرخام و شناخت نقاط حساس آلودگی شیر خام از مرحله دوشش تا تحویل به کارخانه از اردیبهشت تا بهمن 1392 صورت پذیرفت.روش مطالعه:مراحل نمونه برداری شامل نمونه گیری از شیر پستان، ظروف جمع آوری و نگهداری شیر، مخرن ماشین سیار جمع آوری و از تانکر حمل شیر به کارخانه شیر بود. کل نمونه جمع pH وآزمایشهای شیمیایی شامل میزان اسیدیته و (TC) بود. آزمایش شمارش کلی بار میکروبی در طی 10 ماه بر روی 430 نمونه جمع آوری گردید صورت پذیرفت.از محیط کشت BGB و کروم اگار (ECC) جهت شناسایی و VRBA جهت شمارش و استفاده گردید. داده ها جهت تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS 16 مورد آزمون قرار گرفته و آنالیز و واریانس گردید.یافته ها:در مجموع نتیجه آزمون برای 430 نمونه مورد آزمایش از جهت میانگین و انحراف معیار بار میکروبی کل در مراکز با ظرفیت کم 46/0 ± 34/5 ، در مراکز با ظرفیت متوسط44/0 ± 37/5 و در مراکز با ظرفیت بالا 42/0 ± 43/5 اندازه گیری شد.افزایش در میزان آلودگی شیر خام از جهت میزان باکتری کلی فرم و اشریشیا کلی در مراکز با ظرفیت بالا نسبت به مراکز با ظرفیت متوسط و کم دیده شد.به طوریکه میزان میانگین و انحراف معیار آلودگی به باکتری اشریشیا کلی در مراکز با ظرفیت کم 68/0 ±12/3 و در مراکز با ظرفیت بالا 68/0 ± 52//3 اندازه گیری شد.همچنین افزایشی در میزان این پارامترها از جهت بار میکروبی کل در شیر تحویلی نسبت به شیر تازه دوشیده شده دیده شد به طوریکه این میزان از 28/0±72/4 در مرحله دوشش به 89/0 ± 83/5 در مرحله تحویل شیر افزایش یافت.بحث و نتیجه گیری: در مجموع مشکل مهم جمع آوری شیر در استان آذربایجان غربی، فاصله برخی مراکز جمع آوری شیر و مدت زمان طولانی انتقال شیر از این مراکز تا کارخانه شیر بوده، که این موضوع از علل مهم افزایش بار میکروبی کل از مرحله دوشش تا تحویل به کارخانه می باشد. اضافه بر این امکانات حمل ونقلی محدود برخی از روستاها باعث افزایش بار میکروبی شیرخام در این مناطق گردیده است.

کلیدواژه ها:

شیرخام ، کلی فرم ، اشریشیا کلی