بررسی نقش مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری مطالعه موردی: محله کبابیان در شهر همدان

در زندگی دوران معاصر، مسایل شهری چنان فضایی برای خود باز کرده است که در گذشته هرگز چنین نبوده است. امروزه بافت های فرسوده شهری از جمله مهمترین معضلاتی هستند که گریبان گیر شهرها شده اند. این بافت ها به طور عمده بخش هایی از شهرهستند که از چرخه تکاملی حیات آن جدا گشته و به شکل کانون مشکلات و نارسایی ها درآمده اند. این درحالیست که این بافت ها از ظرفیت ها و قابلیت های نهان بسیاری برخودارند که اگر به فعلیت برسند می توانند در فرایند توسعه شهر به عنوان نیروی محرک استفاده شوند. از این رو توسعه نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری از اهداف اصلی نوسازی شهرها قرار گرفته است. طی سالهای متمادی برای برطرف نمودن این معضلات راهکارهای بسیاری پیش روی مسوولین شهری قرار گرفته است. اما این رویکردها عمدت به دلیل نگرش های صرفا کالبدی، گرایش های صرفا طراحانه و در نظر نگرفتن خواست ساکنین این بافت ها، عمدتا با شکست مواجه شدند. اندیشه مشارکت شهروندان در اداره امور شهر قدمتی دیرینه و به اندازه تاسیس شهر دارد و با توجه به اینکه نوسازیشهرها در جهت ارتقا کیفیت زندگی صورت می گیرد لازم است کلیه ابعاد کالبدی و غیرکالبدی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر مدنظر قرار گرفته شود و از آنجا که مردم استفاده کنندگان و ذینفعان اصلی طرح های شهری هستند، توجه به خواست و نیازهای آنها در طرح های شهری اهمیت به سزایی دارد و راه را برای تحقق پذیری این طرح ها نیز هموار می سازد. امروزه ارگان های دولتی،مقامات تصمیم گیرنده و مجریان طرح ها، همگی به این موضوع واقف شده اند که حضور و مشارکت مردم در امور شهر به ویژه بافت های فرسوده و تاریخی، نقش اصلی را در تحقق پذیری این طرح ها ایفا می نمایند و سودمندی رویکرد مشارکت جویانه و استفاده از مزایای آن در پروژه های نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهری امری انکارناپذیر است. این امر نه تنها در تحقق این پروژه ها موثراست، بلکه از طریق درگیر نمودن مردم با محیط زندگی خود، از انواع کمک های مردمی مالی و نیروی انسانی استفاده نموده و آنان را نسبت به محل سکونت خود حساس می نماید. بدین ترتیب مردم خود را در برابر سکونتگاه خود مسوول دانسته و پایداری این طرح ها تضمین می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش مردم جهت مشارکت در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده نگاشته شده است . با روش تحلیلی – توصیفی به تبیین اهمیت موضوع مشارکت ساکنین در امر بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده پرداخته و بهسازی ونوسازی های مشارکتی را در محله کبابیان شهر همدان مورد بررسی قرار می دهد. طبق نتایج و یافته های تحقیق که از طریق مشاهده و مصاحبه مستقیم با ساکنان محله به دست آمده است، به راهبردهایی برای اصلاح و بهبود بافت فرسوده شهری محله کبابیان شهر همدان منجر شده که در متن مقاله به تفضیل به آن اشاره شده است.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، مشارکت ، بهسازی و نوسازی ، مدیریت شهری ، محله کبابیان