بررسی ارتباط بین وقوع مخاطره ی زیست محیطی گرد و غبار با عناصر اقلیمی مطالعه موردی: مرکز و جنوب ایران

در سال های اخیر گستردگی و شدت طوفان های گرد و غبار در نواحی مرکز و جنوب ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص خود موجب شده که این پدیده به عنوان یکی از عمده ترین مخاطرات زیست محیطی در این نواحی مطرح شود. در این تحقیق ضمنبررسی مکانی هر یک از عناصر اقلیمی موثر بر طوفان های گرد و غبار، به بررسی امکان ارائه مدلی برای پیش بینی طوفان های گرد و غبار- با دو منشأ نزدیک و خارج از ایستگاه پرداخته شده است. بدین منظوربا توجه به داده های سازمان هواشناسی کشور طی سالهای 2002 2002 در 24 ایستگاه سینوپتیکی مرکز و جنوب کشور، عناصر اقلیمی تاثیر گذار بر این پدیده شامل رطوبت نسبی، دما، بارش و سرعت باد به همراه ارتفاع ایستگاه سینوپتیکی به عنوان متغییر مستقل و هریک از طوفان های گرد و غبار با منشأ نزدیک و خارج از ایستگاه بهعنوان متغییر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین فراوانی گرد و غبار با منشا خارج از ایستگاه مربوط به ایستگاه های لار، فسا و شیراز بوده است، همچنین بیشترین روزهای گرد و غباری با منشا نزدیک ایستگاه مربوط به ایستگاه های بوشهر، بندرلنگه و بندردیر در نوار ساحلی خلیج فارس است. از بین عوامل وارد شده در مدل مربوط به رگرسیون چند متغیره طوفان های گرد وغبار با منشأ نزدیک ایستگاه سرعت باد بیشترین ارتباط را با افزایش روزهای گرد و غباری با منشأ نزدیک ایستگاه داشته اند. همچنین در مدل مربوط به رگرسیون چند متغیره طوفان های گرد و غبار با منشأ خارج از ایستگاه از بین عوامل وارد شده در مدل ، دمای سالانه ارتباط معکوس با افزایش روزهای گرد و غباری با منشأ خارج از ایستگاه داشته و عامل سرعت باد نیز در افزایش روزهای گرد و غباری با منشأ نزدیک تاثیر مستقیم داشته و با آن رابطه مستقیم دارد.

کلیدواژه ها:

طوفان های گرد و غبار ، سرعت باد ، دما ، رگرسیون چند متغییره