باز طراحی فضاهای گمشده پیرامون بناهای تاریخی به منظور ایجاد پیوند با بافت نوسازی شده پیرامونی نمونه موردی: مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع)

از دیرباز در شهرهای گذشته بناهای شاخص و بااهمیت در پیوند با بافت اطراف خود و همراه با مجموعه ای شامل مسجد، بازار، کاروانسرا و ... کار میکردند. این موضوع سبب ایجاد رابطهای تنگاتنگ میان اجزای این مجموعه بوده است، به صورتی که ادامه حیات و خدماترسانی هر یک از اجزا در گرو هماهنگی با سایر اجزا بوده است. با گذشت زمان و فرسودگی کالبد این مجموعه ها در معرض تخریب و ویرانی قرارگرفته اند. انسجام و پیوستگی سابق از میان رفته و ابنیه کارکرد گذشته خود را از دست دادهاند. در این میان بازسازیهای صورت گرفته در محدوده این ابنیه موجب ایجاد بافتی ناهماهنگ و متفاوت با گذشته شده است. بصورتیکه در شهرهای تاریخی مختلف ایران، در مجاورت کالبدی شاخص با گذشته و اهمیت بسیار، بناهایی تازه ساز و بی تفاوت نسبت به گذشته قرارگرفته اند. این موضوع سبب شده تا پیوستگی و پیوند میان این ابنیه و بافت پیرامونی به صورت چشمگیری کاهش یافته و فضاهایی گمشده در مجاورت این ابنیه شکل بگیرد. بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا (ع) نیز با اقدامات نوسازی صورت گرفته به شکلی جدید در قالب ساختمانهای بلندمرتبه و تجاری در آمده که نتوانسته ارتباط و پیوند مناسبی را از لحاظ کالبدی و معنوی با مجموعه حرم برقرار کند. هدف از این پژوهش دستیابی به راهکارهایی میباشد تا بتوان میان بناهای تاریخی و بافتهای پیرامونی پیوند مناسبی را به وسیله باز طراحی فضاهای گمشده برقرار نمود. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش تحلیل محتوایی و مطالعات کتابخانه ای در رابطه شکلهای برقراری پیوند در بافتهای شهری میباشد. همچنین با رجوع به اسناد تاریخی به جامانده از گذشته شهر مشهد و شناسایی ارتباط حرم با بافت پیرامونی در گذشته به دنبال دستیابی به راهکارهایی برای باز طراحی این پیوندها میباشد

کلیدواژه ها:

پیوند ، فضاهای گمشده ، مشهد