بررسی تاثیرات محیطی و اجتماعی بوم بر شکل گیری خانه های سنتی در شهرستان لاهیجان

با نگاهی کوتاه به توصیف خانه های شهرهای استان گیلان در کتب تاریخی و سفرنامه ها، تاثیر عوامل گوناگونی چون خصوصیات اقلیمی، وضعیت اجتماعی، ویژگی های اقتصادی و مصالح مناسب و در دسترس را بر بناهای مسکونی به وضوح می توان دید. در این میان تاثیر بوم و خرده اقلیم ها از دیگر عوامل واضح تر است ، به گونه ای که در بیشتر بناهای سنتی تفاوت های بارزی را می توان در نوع معماری و کیفیات کالبدی آن مشاهده نمود ، از این رو این تحقیق سعی بر آن دارد تا با مطالعه موردی بر روی چند بنای سنتی در شهرستان لاهیجان پاسخی به این پرسش دهد که ، کدام عوامل از بوم و خرده اقلیم ها سبب پیدایش گونه های مسکونی متفاوتی در شهرستان لاهیجان شده است؟ روش تحقیق در این مقاله به صورت اسنادی ، میدانی و کتابخانه ای می باشد. ابتدا اسناد و منابع مکتوب و مرتبط با موضوع جمع آوری و اطلاعات مورد نیاز از آنها استخراج و تجزیه و تحلیل شده اند. سپس نمونه بناهای سنتی موجود در دو بخش رودبنه (جلگه ای) و مرکزی (کوهپایه ای) این شهرستان ، مورد مشاهده مستقیم و عینی قرار گرفته اند، و با بررسی ویژگی های بومی و اقلیمی محلی ( خرده اقلیم ها ) در آنها ، با تهیه جداولی مقایسه شده تا عوامل موثر بر شکل گیری مغایرت های کارکردی در هر یک بروز دهد. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که با وجود مولفه های اقلیمی ، نقش عوامل بومی و خرده اقلیم هایی چون شدت بارندگی ، مصالح در دسترس و همچنین شیب و عوارض زمین در خانه های مسکونی شهرستان لاهیجان علاوه بر نحوه شکل گیری بافت مسکونی در نواحی مختلف، تاثیر مستقیمی بر روی فرم ، نوع معماری و کیفیات کالبدی آن گذاشته است.

کلیدواژه ها:

شهرستان لاهیجان ، معماری مسکونی ، معماری بومی ، خرده اقلیم ، شیکیلی