مطالعه شیوع و آسیب شناسی فاسیولیازیس در شترهای ایران

هدف: بررسی فاسیولیازیس شتر و ضایعات آسیب شناسی ناشی از آن. طرح: مطالعه مقطعی. حیوانات: چهارصدو نود نفر شتر نحر شده در کشتارگاه صنعتی مشهد. روش: به مدت یکسال از اردیبهشت 1380، کبد چهارصد و نود نفر شتر نحر شده در کشتارگاه صنعتی مشهد ضمن بازرسی متداول کشتارگاهی از نظر فاسیولا بررسی گردید. ابتدا سن و جنس حیوانات مورد آزمایش یادداشت می گردید و کبدهای آلوده، به قطعات 1x3 سانتیمتر تقسیم و در طشت حاوی آب ولرم کاملاً فشرده می شد تا انگلهای موجوددر مجراهای صفراوی از آن خارج شود. فاسیولاهای م جود جدار و شمارش شدند و برای تعیین گونه فاسیولاهای جدا شده، ابعاد 20 عدد فاسیولای بالغ و 20 عدد تخم آن اندازه گیری شد. از کبدهای آلوده تکه ای به ابعاد 1x1 سانتیمتربا اسکالپل تیز نمونه برداری می شد تا پس از تهیه مقطعهای لازم، ضایعات میکروسکوپی بررسی شود. تجزیه و تحلیل آماری: تعیین رابطه بین آلودگی به فاسیولا با سن و جنس دامهای آزمایش شده با استفاده از آزمون مربع کای. نتایج: تحقیق حاضر نشان داد که 5/3 درصد از کبدهای آزمایش شده مبتلا به فاسیولابودند و میانگین تعداد فاسیولا در کبدهای آلوده 10/5 عدد تعیین گردید اگرچه از دو نفر شتر تعداد 75 عدد و 92 عدد فاسیولا جدا شد. بر اساس مطالعه ساختمان داخلی و ابعاد کرمهای بالغ و تخم کرمها، گونه جدا شده از شتر فاسیولاهیاتیکاتشخیص داده شد. استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که رابطه ای بین سن، جنس و آلودگی به فاسیولا وجود ندارد. ضایعات آسیب شناسی تولید شده توسط فاسیولا در کبدهای آلوده مانند سایر نشخوار کنندگان شا مل نکروز، فیبروز، اتساع مجاری صفراوی، نفوذ سلولهای آماسی و آرتریولو اسکلروزیس بود. وجود فاسیولا در شتر و ضایعات آسیب شناسی ناشی از ان در این حیوان برای اولین بار از ایران گزارش می شود بنابراین شتر یکی دیگر از میزبانهای اصلی فاسیولا در ایران بوده و می تواند در اشاعه این انگل در سایر حیوانات و انسان نقش داشته باشد. نتیجه گیری: شتر علاوه بر سایر علفخواران و انسان یکی از میزبانهای نهایی فاسیولاهپاتیکا در ایران است که می تواند در اشاعه آلودگی به سایر میزبانها بویژه در بوم سازگانهایی که به طور مشترک با این حیوانات در تماس است، نقش داشته باشد. وجود انگل و ضایعات آسیب شناسی ناشی از آن می تواند سلامت دام را مختل کرده و بر تولید فرآورده هایش ا ثر منفی بگذارد بنابراین در برنامه کنترل فاسیولیاریس در ایران باید درمان شتر نیز مورد توجه قرار گیرد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1382)، دوره 58، شماره 2، 100-97.

کلیدواژه ها:

فاسیولیازیس ، شیوع ، آسیب شناسی ، شتر