محاسبه درجه پایداری ابعاد توسعه پایدار با تأکید بر سامانه انرژی در ایران (رویکرد شاخص ترکیبی)

هدف اصلی این مطالعه اندازه گیری نرخ پایداری شاخص های توسعه پایدار ایران با تأکید بر سامانه انرژی در مسیر اهداف چشم انداز 1404 است. دوره زمانی مورد مطالعه 89-1384 به همراه اهداف و افق 1404 می باشد. اندازه گیری پایداری از آن جهت حائز اهمیت است که می تواند به سیاستگذاران به منظور اتخاذ تصمیمات مناسب تر جهت نیل به اهداف توسعه پایدار کمک نماید. برای این منظور در این مطالعه از مدل شاخص توسعه پایدار ترکیبی استفاده می شود. با استفاده از این مدل ابتدا پایداری شاخص های تکی مرتبط با سامانه انرژی، سپس پایداری ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مربوطه و در نهایت پایداری کل محاسبه می شود. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که در دوره زمانی مورد بررسی اهداف توسعه پایدار نه در شاخص های تکی، نه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و نه در سطح کل محقق نشده است. علاوه براین، نتایج نشان می دهد که نرخ پایداری برای ابعاد اقتصادی و محیط زیستی، منفی و به ترتیب برابر با 0,0204 - و 0,0504 - است؛ که نشان دهنده این است که این ابعاد در طول زمان از اهداف توسعه پایدار، بیشتر فاصله گرفته اند. همچنین، نرخ پایداری بعد اجتماعی، مثبت اما ناچیز (0.0018) به دست آمده است. مثبت بودن این نرخ به این معنی است که این بعد در دوره زمانی مذکور در مسیر پایداری، توسعه یافته است. درمجموع، نرخ پایداری کل که ترکیبی از سه شاخص فوق می باشد منفی و معادل 0.023- به دست آمده است و نشان می دهد که درکل در این دوره زمانی مشخص در مسیر توسعه پایدار نبودیم.

کلیدواژه ها:

سامانه انرژی ، توسعه پایدار ، شاخص ترکیبی توسعه پایدار ، نرخ پایداری ، ایران