اثر انواع کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات پیکره رویشی گیاه گشنیز تحت شرایط تنش خشکی

گشنیز (.Coriandrum sativum L) گیاهی یکساله از خانواده چتریان است. این گیاه بدلیل استفاده از اندام های مختلف آن، در صنایع غذایی، بهداشتی و استفاده از میوه در صنایع داروئی، حائز اهمیت اقتصادی میباشد. تنش خشکی در مراحل مختلف رشد، اثرات متفاوتی بر کاهش عملکرد بهینه و کیفیت گیاهان دارویی دارد. بنابراین تاثیر این عاملمحدوده کننده در مراحل مختلف رشدی گیاه گشنیز از لحاظ عملکرد کمی و کیفی ضروری به نظر میرسد. این پژوهش بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار شامل تیمار تنش خشکی (در سه سطح عدم تنش (شاهد)، تنش در سطح 60 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و تنش در سطح 30 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) و چهار سطح کود شامل شاهد (مصرف کود نیتروژن در حد عرف منطقه به میزان 25 کیلوگرم در هکتار)، کود شیمیایی (کود کامل NPK به نسبت 60 : 60 : 40)، کود دامی (کود گاوی کاملا پوسیده) و کمپوست زباله شهری (ورمیکمپوست) به عنوان تیمار فرعی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی مجتمع آموزش عالی تربت حیدریه اجرا گردید. داده ها با نرم افزار آماری sas مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد تاثیر تنش خشکی و انواع کود بر تعداد برگ، ارتفاع بوته، تعداد شاخهی فرعی، قطر ساقه، وزن تر و خشک بوته در سطح 1 درصد معنی دار بود. همچنین تیمارها بر صفات کیفی از جمله مقدار کلروفیل، پرولین و کربوهیدارت اثر معنی داری در سطح یک درصد داشتند. مقایسه میانگین داده ها نشان داد افزایش تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزای آن گردید. در حالیکه میزان پرولین و کربوهیدارت گیاه در اثر افزایش شدت تنش، بطور معنیداری افزایش یافت. کربوهیدرات گیاه در شرایط تنش شدید افزایش یافت. بطور کلی بالاترین عملکرد گیاه در شرایط عدم تنش و با مصرف کود شیمیایی بدست می آید. بنابراین میتوان نتیجه گرفت برای کسب حداکثر کیفیت و کمیت پیکره رویشی و حصول عملکرد قابل قبول، گیاه گشنیز تحت تنش خشکی قرار نگیرد، مصرف کود شیمیایی نیز در بهبود عملکرد در شرایط تنش کمک زیادی خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

گشنیز ، تنش خشکی ، کود ، عملکرد و کیفیت