تحلیل محتوایی مجالس سبعه مولانا

بخش عمده ای از نثرهای صوفیانه، نثرهای تعلیمی و تبلیغی است که شامل تذکره ها، مجالس و مکاتیب و غیرآن بوده است. از این میان بر پایی مجالس وعظ و به تعبیری مجلس گفتن از رسم های کهن و یکی از راه های فهم وتعلیم و تبلیغ اعتقادات دینی و عرفانی بویژه برای مردم عوام و متوسط جامعه برشمرده می شده است. در این مجالسگوینده سعی دارد عالی ترین اندیشه ها را به وسیله ساده ترین اشکال منطقی القاء کند. بسیاری از این واعظان ومجلس گویان از عالمان و عارفان زمانه خویش بوده اند. شخصیت هایی مانند ابوسعید ابی الخیر، خواجه عبداللهانصاری، عبدالکریم شهرستانی، احمد غزالی، بهاء ولد، مولانا و سعدی... از واعظان و مجلس گویان چربدست زمانخویش بوده اند. مطالعه در شیوه مجلس گویی ما را در شناخت بیشتر شیوه نثر نویسی متصوفه و شیوه بیان آنان یاریمی رساند. نثر مجالس دارای ویژگی های خاص است که مهمترین جنبه این گونه نثر، نزدیکی آن با نثر گفتاری ودرامیختگی با نثر ادبی است. اما از میان این مجلس گویان جلال الدین محمد مولوی از عالمان برجسته و واعظانخوش سخن بوده است. به گونه ای که وعظ و بلاغت منبری از دیرباز در خانواده مولانا سنتی تربیتی و فکری محسوبمی شده است.از مجالس وعظ او نیز تنها نشانه ای که باقی است، مجالس سبعه اوست. کلام مولانا در مجالس ساده ودور از هر گونه آرایش و پیرایشاست ولی در عین سادگی چنان به مهارت سخن پرداخته که بی تردید باید او را در ردیفاول فصحای زبان آور فارسی قرار دارد. مجالس سبعه، مجموعه ای است از هفت مجلس مولوی همان بیاناتی است کهشیخ بر منبر ایراد کرده است و دارای عباراتی بسیاری شیوا ، ساده و شیرین همراه با معانی عرفانی و تفسیر آیات قرآنیبه مذاق عارفان است.

کلیدواژه ها:

مجلس گویی ، مجالس نویسی ، نثر متصوفه ، عرفان ، مولانا ، مجالس سبعه