تحلیل تاثیر فناوری در کارایی صنایع با رهیافت تحلیل پوششی داده ها

روند روزافزون رقابت، ارتقای فنی و تکنیکی اقتصاد را به امری اجتناب ناپذیر تبدیل نموده و بهبود کیفیت و کاهش هزینه را به عنوا شرط بقا در بازار معرفی نموده است. آنچه موجب این وضعیت می گردد و آن را سهولت می بخشد تحولات فنی، بالا بردن کارایی و بهره وری است. از سویی در نظریه های مربوط به رشد اقتصادی، فناوری جایگاه ویژه ای دارد و به سطوح مختلفی با ویژگی ها و تاثیرات متفاوتی تقسیم می شود. یکی از این تاثیرات تفاوت کارایی در بین سطوح مختلف فناوری است که این مقاله در نظر دارد تا کارایی صنایع با فناوری متفاوت را مورد مقایسه قرار دهد. بدین منظور از داده های مربوط به بنگاه های صنعتی با 10 نفر نیروی کار و بیشتر در ایران که توسط سرشماری مرکز آمار ایران جمع اوری گردیده است استفاده می شود. در این مطالعه کارایی صنایع با فناوری مختلف (صنایع با فناوری برتر، متوسط و پایین) با استفاده از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده ها مورد سنجش قرار گرفته است. از آنجا که صنایع با فناوری های مختلف از توابع تولید متفاوتی برخوردارند به منظور تخمین توابع تولید این صنایع با استفاده از روش اقتصاد سنجی پانل دیتا توابع تولید برآورد می گردند. نتایج نشان می دهد که کارایی مدیریتی در صنایع با فناوری ساده نسبت به سایر صنایع در سطح نازل تری قرار دارد و سطح کارایی فنی در صنایع با فناوری برتر در مقایسه با سایر سطوح فناوری، پایین تر است. این در حالی است که صنایع با سطح فناوری متوسط بر اساس کارایی فنی، فناورانه ، مدیریتی و همچنین صرفه های ناشی از مقیاس از سطح مناسبی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

بهره وری کل عوامل ، سطح فناوری ، کارایی فی ، کارایی فناورانه ، کارایی مدیریتی ، کارایی مقیاس ، تحلیل پوششی داده ها