مصرف گرایی و آسیب های آن

مصرف و مصرف گرایی مساله ای چند بعدی است که از جهات گوناگون قابل بررسی است و در هر جامعه ای متاثر از عوامل متعدد از جمله فرهنگ عمومی, هنجارها و ارزش های حاکم است. مصرف گرایی, اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه و دارایی های مادی است. مصرف گرایی در هر جامعه ای به شکل بی رویه, یک آسیب اجتماعی که مستلزم شناخت علمی و سپس درمان اساسی است. مصرف گرایی امروزه از جنبه های منفی و ضد اقتصادی مصرف می باشد که با تغییر در الگوی مصرف یک کشور و تمایل به تجملات ریشه فقر و از اهداف تهاجم فرهنگی می باشد را در جامعه فراهم می آورد. اسلام با تاکید بر لزوم حفظ مال, تامین نیازهای زندگی, سرمایه گذاری اقتصادی, تامین رفاه زندگی برای خود و افراد تحت تکفل با معیار رعایت اعتدال و میانه روی, مسلمانان را به مصرف دعوت کرده و از هرگونه اسراف, تبذیر و ... در مصرف منع کرده است. هدف: در این نوشتار سعی شده است آثار متعدد و گوناگونی که مصرف گرایی از ابعاد اقتصادی, سیاسی, روانی و به ویژه جامعه شناختی, بر جامعه می گذارد بررسی شود. از آثار جامعه شناختی مصرف گرایی می توان به تبدیل ثروت به مصرف, به ارزش و غلبه آن بر دیگر ارزش ها, نمایش ثروت, شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی, احساس محرومیت و ... نام برد. روش: در مقاله حاضر به روش اسنادی, تحلیل محتوا و توصیفی و رویکرد جامعه شناختی با تبیین آثار مصرف گرایی در جامعه, آن را از جوانب مختلف بررسی می کند و با هدف معرفی پیامدهای مصرف گرایی در جوامع و ارائه راهکارهای اساسی, به موضوعاتی از قبیل: تهاجم نظام اقتصاد سرمایه داری و نقش رسانه ملی در مصرف گرایی و چگونگی و ضرورت اصلاح الگوی مصرف و نتایج و پیامدهای مصرف گرایی در جوامع اقدام شده است. در پایان مقاله, راهکارهایی برای جلوگیری از مصرف گرایی و اصلاح الگوی مصرف ارائه و موارد مذکور جمع بندی و نتیجه گیری شده است.

کلیدواژه ها:

اسلام ، مصرف ، مصرف گرایی ، رسانه ملی ، اقتصاد سرمایه داری ، اسراف