هویت اسلامی- ایرانی در معماری سنتی ایران (نمونه موردی: ورودی خانههای سنتی ایران)

هویت واژهای با مفهوم بسیار پیچیده است که امروزه مورد توجه بسیاری از صاحبنظران قرار گرفته است که منجر به ظهورتعاریف گستردهای از این واژه شده است. اما ورود این مفهوم به عرصه معماری و شهرسازی روی دیگری از هویت را کهوابسته به عناصر فیزیکی و کالبدی فضاهای زیستی است را به نمایش میگذارد. در کشور ایران با توجه به حضور عمیق اسلام، فرهنگی با عنوان اسلامی- ایرانی شکل گرفته که خود عناصر خاصی را در معماری ایرانی وارد نموده است. مقالاتبسیاری در زمینه هویت و مولفههای آن، به رشته تحریر درآمده است اما تعداد اندکی به بررسی حضور مولفه ای مذکور درکالبد معماری ایران پرداخته است. از این رو، هدف اصلی این نوشتار بررسی چگونگی ورود عناصر هویتی وابسته به فرهنگ اسلامی- ایرانی در معماری سنتی ایران قرار گرفته است.برای نیل به هدف مذکور با استفاده از روش تحقیق استدلال منطقی و پاسخ به سوالات این پژوهش نظیر چیستی هویت و مولفههای سازنده آن و نحوه ظهور این مولفهها در معماری سنتی ایران، پس از تعریفی که از هویت ارائه می گرد د، ارتباطمعماری با هویت اسلامی-ایرانی جامعه بیان میشود. سپس تاثیر عوامل مذکور در معماری سنتی ایران بیان میگردد. نتایج تحقیقات بیانگر آن است که معمار سنتی با علم به عناصر هویتی زمان خود به طراحی پرداخته و حتی کوچکترین اجزا را نیز از یاد نبرده است (همانطور که در نمونه مورد بررسی یعنی ورودی خانههای سنتی ایران (به عبارتی کوچکترین ومهمترین عضو خانه) قابل پیگیری است). درحقیقت، هدف این مقاله رسیدن به معماری ای با هویت از طریق تکرار عناصر هویتساز معماری گذشته ایران نیست، بلکه هدف درک عمق شیوه ارتباط عناصر معماری با هویت جامعه است.

کلیدواژه ها:

هویت ملی ، معماری سنتی ، عناصر هویت ساز اسلامی ، ورودی خانههای سنتی