پژوهشی در معماری مقبره های برجی شکل مازندران

در سده های میانه اسلامی در بخش اعظمی از مناطق شمالی فلات ایران از آذربایجان تا خراسان، مقبره هایی برجی شکل با نقشه ها و گنبدهایی متنوع وتزئینات معماری گوناگون ساخته شدند. همچنین در این دوران، ساخت این بناهای آجری در بخشه های جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی مازندرانمتدا ل بوده است. در باره این مقابر برجی شکل مطالعات زیادی صورت پذیرفته است ولی در خصوص تبارشناسی معماری آنها جای پژوهش وجوددارد همچنان، بسترهای مطلوبی برای جستجوی پاسخ برخی از پرس شها فراهم است؛ این که: این مقابر چه ویژگی های مشترک متمایز معماریدر سطح فرامنطقه ای دارند؟ وجوه افتراق اشتراک معماری این مقبره ها در سطح منطقه ای و محلی کدام است؟در این مقاله با روشی کتابخانه ای مطالعات اسنادی گردآوی شده، به این سؤالات پاسخ داده می شود. مقبره های موصوف، دارای وجوه مشخصه یمشترکی در سطح فرامنطقه ای هستند که بیانگر برخورداری آنها از یک ریشه ی واحد تاریخی، فنی قوم شناختی است. از سوی دیگر، ویژگی هایمنطقه ای، محلی و بومی این مقابر در هر یک از مناطق بخش های شمالی فلات ایران متفاو ت از یکدیگر نشانگر سازگاری آنها با اقلیم های خاصاست. پژوهش حاضر نشان می دهد که مختصات معماری این مقابر برجی شکل در سطح فرامنطقه ای شباهت کلی ولی تمایزات زیادی دارد در بعد منطقه ایومحلی نیز از نظر معماری، نوع مصالح تزیینات وابسته به معماری علی رغم شباهت های فراوان، از همدیگر متمایز می شوند.

کلیدواژه ها:

مقبره های برجی شکل ، مازندران ، معماری بومی